TÜRKİYE'NİN EN BÜYÜK BEŞ GÖLÜ TABİAT HARİKASI

EDİZ HUN'LA YEŞİL SAYFA Sevgili okuyucularımız, GÖLLER DOSYASI dizimize Türkiye'nin en büyük 5 gölünü tanıtarak devam ediyoruz. Gelecek hafta ise ilginç göllerimizle karşınızda olacağız... Büyük göllerimiz, yaz sıcaklarının bastırdığı şu günlerde serinlemek için sahil kentlerine gitme imkânı bulunmayan vatandaşlarımıza âdeta deniz hizmeti sunmaktalar...1- Doğu'nun denizi VAN GÖLÜ Türkiye'nin birinci büyük gölüdür. Kuzeydoğudan güneybatıya uzunluğu 128, batıdan kuzeye genişliği ise 80 kilometredir. Gölün 150 metreye ulaşan en derin yeri Tatvan-Gevaş-Van üçgeni arasında bulunan körfezdedir. Van Gölü, Nemrut ve Süphan volkanlarından çıkan lavların oluşturduğu bir setin arkasında meydana gelmiş bir volkanik set gölüdür. Dışa çıkışı olmadığı gibi, suları da sodalıdır. Deniz seviyesinden yüksekliği 1646 metre olup, yüzölçümü 3764 kilometrekaredir. Etkisi su sathına kadar ulaşan iki dip kaynağı (düden) bulunan gölü, başta Bandimahi olmak üzere Erçiş, Gürpınar ve Karmus çayları besler. Bu çayların ağızlarında ve kısmen tatlı su girdilerinde İnci Kefali adlı balık türü yaşar. Bu tür, aşırı sodyumklorür ve sodyumkarbonat içeren Van Gölü şartlarına intibak etmiş tek balık türüdür. Bu balıklar her yıl nisan ortasından haziran sonuna kadar avlanır. Çok geniş alanı kapsayan gölün kıyılarında Van ilimizin dışında, Tatvan, Reşadiye, Gevaş, Gümüşdere, Erçiş, Adilcevaz, Ahlat ilçeleri bulunur. Gölde, üzerinde tarihi bir kilise bulunan Akdamar adası ile, birer kayalıktan ibaret olan Çarpanak, Gadir ve Kuş adaları da bulunur. 2- TUZ deposu GÖLÜmüz Tuz GÖLÜ Konya ili hudutları içinde bulunan ülkemizin ikinci büyük gölüdür. Gölün tuzluluk derecesi binde 329'dur. Rakımı 905 metre, yüzölçümü 1520 kilometrekaredir. Derinliği birkaç metreyi geçmez. Balık bulunmayan göl, çıkış ayağı olmadığından sularını buharlaşma ile devamlı kaybetmektedir. Kıyılarında biriken kalın tuz tabakaları işlenerek yurt sathında tüketiciye ulaştırılır. Tuz Gölü, son yıllarda kuraklığın ve kirliğin pençesinde kıvranıyor... 3- BEYŞEHİR'in 21 adası var! Ülkemizin üçüncü büyük gölü olan Beyşehir Gölü'nde büyüklü küçüklü 21 ada vardır. Konya ili sınırları içinde bulunan gölün rakımı 1116 metre, yüzölçümü ise 656 kilometrekaredir. Gölün ortalama derinliği son yıllarda aşırı su çekimi sebebiyle azalmış olup 10-15 metreye inmiştir. Batı tarafında 50 metreyi aşan çukurlar mevcuttur. Balık olarak; Kızılkanat, Akbalık, Karabalık, Gökçebalık, Çapak ve Sazan bulunur. Beyşehir Gölü turistik değeri olan ve korunmaya alınması gereken dikkat çekici göllerimizden biridir. 4- EĞİRDİR GÖLÜ hayran bırakıyor İsparta hudutları içinde olan Türkiye'nin dördüncü büyük gölüdür. Deniz seviyesinden yüksekliği 924 metre, yüzölçümü 488 kilometrekaredir. Derinliği ortalama 12-15 metredir. Sudak, Eğrez, Kaya, Taşyiyen yaşayan balık cinslerinden bazılarıdır. Ancak, geçmiş yıllarda yanlış bir uygulama ile ekonomik değeri olacak diye göle bırakılan yırtıcı birkaç balık türü, binlerce yıllık ekolojik dengeyi olumsuz etkilemiştir. Ayrıca, eskisi gibi olmasa da kerevit istihsali yer yer yapılmaktadır. Kuzeyden güneye uzunluğu 50 km. olan gölün eni 10-16 km. arasında değişir. Barla ve Çirişli dağları gölü ortasından sıkarak 2 km.'lik bir boğaz meydana getirdiğinden göl adeta bölünmüş gibi gözükür. Bu nedenle güneydeki bölüm büyük, kuzeydeki kısım küçüktür. Bu küçük kısma Hoyran gölü de denir. Gölde,Yeşilada ve Canada isimli iki adacık bulunur. Çevresi dağlık, ormanlık olan ve yeşilliklerle kaplı Eğirdir Gölü ülkemizin en güzel manzaraya sahip göllerindendir. 5- İZNİK GÖLÜ deniz sahili gibi Bursa ilimiz içinde bulunan ülkemizin beşinci büyük gölüdür. Rakımı 85 m., yüzölçümü 308 kilometrekaredir. Derinliği yer yer 60 m.'yi geçer. Sazan,Yayın, İlik Balığı ve Akbalık en önemli balık türlerini oluşturur. Tektonik Göller grubuna girer. Doğudan batıya bir elips şeklinde uzanır. Boyu 30, eni 10 km.'dir. İznik İlçesi(eski adı Nikea) tarihi bir yerleşim merkezi olup, aynı isimdeki gölün doğusunda yer alır. Gölün su sıcaklığı ilk 10 metrede 25 derece iken, sonraki 30 metrede 9 dereceye düşer. Gölün güney kıyıları çok ağaçlıklı ve güzel manzaralıdır. İznik gölü çevresinde üstün kalitede zeytin üretilir. Ayrıca gölde kerevides de (küçük tatlı su ıstakozu)bulunur. Göl, etrafındaki tatil köyleri ve modern turistik tesisleriyle mükemmel bir tatil yöresidir. KURAKLIĞA ÇÖZÜM AZ SU İSTEYEN BİTKİ Kuraklıkla mücadeleye güzel bir örnek... Ankara Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Ekoloji ve Çevre Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Latif Kurt, küresel ısınma sebebiyle bitki yetiştirmekte problem yaşandığında çözüm yollarının da var olduğunu belirtti. Kurt, Tuz Gölü Havzası'nda yetişen endemik (sadece o yöreye has) bitkilerin genlerinin sebze ve meyvelere aktarılarak, bu alandaki açığın kapatılabileceğini söyledi. MANAVGAT ŞELALESİ KORUNMASI GEREKEN TABİAT VARLIĞI OLDU Antalya Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, Manavgat Şelalesi'nin, "korunması gerekli taşınmaz tabiat varlığı" niteliği taşıdığına karar verdi. Kurulun kararında, mesire yeri olarak kullanılan şelalenin, hızla düşen yeşil suyu, küçük anaforları ile ender bulunan güzellikleri barındırdığı ve görülmeye değer bir peyzaj sergilediği belirtildi. BİLİNÇ ARTIYORDenizli'de kuşlar için ormanlara 'cansuyu havuzları' kuruluyor Denizli Orman Bölge Müdürü Adem Oklu, 2008'in kurak geçmesi nedeniyle, ormanlardaki kuş sayısının azaldığını belirterek, bunun önüne geçmek için cansuyu havuzu kurduklarını ve bu sayede kuş varlığında artış gözlemlediklerini söyledi. Doğal dengenin korunmasına büyük önem verdiklerini aktaran Oklu, "Orman Bölge Müdürlüğü olarak, su kaynağı bulunmayan sahalara, 'cansuyu havuzları' dediğimiz, kuş ve böcekler için küçük su havuzları yapıyoruz. Bu havuzlara arazözlerle su takviye ederek, havuz çevresine kuş yuvaları asıyoruz. 5-6 metre çapında 50-60 santimetre derinliğindeki havuzların çevresi kuş cıvıltılarıyla doluyor. Havuzların yapıldığı yerlerde kuş ve böcek popülasyonu artıyor" di-yerek doğa çalışmalarını aktardı. İŞTE ÖRNEK VALİAldı eline fırçayı refüjleri gençlerle birlikte boyadı Hakkari Toplum Gönüllüleri Vakfı, geçtiğimiz günlerde Cumhuriyet Caddesi üzerinde bulunan orta refüjleri boyama çalışması başlattı. Gençlerle birlikte fırçayı eline alan Hakkari Valisi Muammer Türker, "Buradaki arkadaşları kutluyorum. Onların sayesinde kentimiz için boya yapma fırsatı bulduk. Böylelikle daha temiz bir çevreye sahip olacağımız için mutluyuz" dedi. 10 BİN DOLAR"Geyik Böceği"ne Dünya Bankası'ndan para desteği geldi Dünyada sadece Amanos Dağları'nda bulunan 6 antenli "Geyik Böceği"nin tanıtımı, korunması, neslinin çoğalması ve vatandaşların bilinçlenmesi için Amanos Çevre Koruma ve Dayanışma Derneği (AÇED) tarafından hazırlanan projeyi, Dünya Bankası da destek programına aldı. AÇED 2. Başkanı Nazım Sönmez, Dünya Bankası Küresel Çevre Fonu (GEF) tarafından derneklerine 10 bin dolar maddi destek gönderileceğini belirterek, "Geyik Böceği (Lucanus cervus akbesianus ) için hazırladığımız projede 50 işçi görev alıyor. Maddi ve manevi desteklerle bu projeyi en iyi şekilde tamamlayacağımıza inanıyorum" şeklinde konuştu. BA­NA YA­ZIN! Çevre ve tabiatla ilgili her tür­lü so­ru­nu­zu ba­na iletebilirsiniz. "Gü­zel bir dün­ya" için bu say­fa­ya siz de kat­kı­da bu­lu­nun. Hay­di e-ma­il ve mek­tup­la­rı­nı­zı bek­li­yo­rum... Ya­zış­ma Ad­re­si: 29 Ekim Cad­de­si No: 23 34197 Ye­ni­bos­na/İS­TAN­BUL e-ma­il: ediz.hun@tg.com.tr