Kâğıt

Mağara duvarlarına bizon ve mamut resimleri çizen mağara adamlarından bu yana insanoğlu, düşüncelerini kayda geçirebileceği ideal bir yüzeyin, yani kâğıdın peşine düşmüştür. Efsaneye göre ilk kâğıt, M.S. 105 yılında Çinli Ts'ai Lun tarafından kenevir otu, ağaç kabuğu, paçavra ve balık ağı karışımından yapılmış. O güne dek bambu şeritlerine ve ipeğe yazı yazmaya çalışan Çinliler bu materyali çok sevmişler. Gutenberg'den yıllarca önce baskı harflerini keşfeden Çinliler, kâğıt parayı, tuvalet kâğıdını ve el yazması kitapları insanlığın hizmetine sunmuşlar. O dönemlerde Çin'de üzerinde yazı bulunan bir kâğıdın üzerine basmak yasakmış. Uygarlığın bugün ulaştığı noktayı kâğıda borçluyuz. Bilgi birikimini gelecek nesillere aktarma telaşındaki insanoğlu, belleğindeki kayıtları kalıcı kılmak amacıyla tarih boyunca çeşitli yollar denemiş, önce yazıyı sonra da kâğıdı bularak uygarlığın gelişimine zemin hazırlamıştır. Bugün Mozart'ın notaları, Shakespeare'in sözcükleri, Picasso'nun çizgileri ve Gandhi'nin öğretileri günümüze kadar ulaştıysa, bunda kâğıdın rolü çok büyüktür. Kâğıt ve matbaa makinesi, Avrupa'yı Orta Çağ'ın karanlığından çıkartmıştır. 15. Yüzyılın ortalarında Johannes Gutenberg'in matbaa makinesini bulmasını izleyen 50 yıl içinde hukuk, bilim, politika, din, keşifler ve sanat üzerine 6 milyon kitap basıldı. Kâğıt reçetesi Bugün Japonya'da el yapımı sanat eseri niteliğindeki kâğıtlar dışında, tüm kâğıtlar son derece ileri teknolojilerle üretilir. Ancak kullanılan reçete, yüzyıllardır aynı ham maddeler içerir: Su ve selüloz lifi. Selüloz lifinin atomları, su molekülü atomlarına bağlandığı anda kâğıt meydana gelir. Bu denli yararlı bir madde olan kâğıt, üretim ve kullanım aşamasında ne yazık ki, had safhada çevre kirliliğine yol açar. Çöp dağlarının bu denli büyümesinde rolü büyük olan kâğıt sanayi, ormanları tükettiği, hava, su ve toprağı kirlettiği oranda çevrecilerin saldırılarına hedef olur. Columbia Üniversitesi Çevre Koruma ve Araştırma Merkezi'ne göre, bugün doğayı en fazla kirleten sanayi kollarının başında kâğıt üretimi geliyor. Kâğıt üreticileri çevrecilerin baskıları sonucu bugün uygulamakta oldukları yöntemleri geliştirdiler... Kullanılmış kâğıdı geri dönüşümle tekrar kullanabilir hale getirmek, kullanılmış kâğıttan inşaat malzemesi, ev eşyası gibi yepyeni ürünler ortaya çıkartmak bu yöntemlerden birkaçı... Kirlilik, çevre kontrolü/koruması, geri dönüşüm, ormanların yağmalanmasına engel olmak, bu gibi konular ise firmaların kurumsal sosyal sorumluluk alanına giriyor. Bir ülkenin temel ürünlerinden olan kâğıt, ekonomik açıdan da petrol ve çelikle aynı kategoride ele alınır. Hayırlı ramazanlar...