Savaş ve Kelebek

Kadıköy iskelesindeki Şirket-i Hayriye Sanat Galerisi'nde Cihat Köseoğlu'nun "Uçan Arkadaşlarım Kelebekler Sergisi" bana Bosna-Hersek'teki Mavi Kelebek'lerin dramatik hikâyesini hatırlattı. Uzun zamandır takip ettiğim hep içimi sızlatan bir konudur; tam da Balkan Savaşları'nın 100. Yılını anarken... 1992 yılında başlayıp 1995 yılında 'Dayton Antlaşması'yla son bulan 2. Dünya savaşından sonra kabul edilen en büyük katliam olarak tarihe geçen 'Sreprenista Katliamı'nın simgesi olan 'Mavi Kelebek'lerin sayesinde ortaya çıkmıştı. Sırplar Bosna-Hersek'te Müslüman Boşnakları topraklarından göndermek yerine tüm dünyanın da seyirci kaldığı bir katliamı gerçekleştirmeyi tercih etmişlerdi. Toplamda üç yıl süren bu savaşta 200 binden fazla kişi hayatını kaybetmiş, 2 milyon kadar insan da yerini yurdunu terk etmek zorunda kalmıştı. Yaşanan süreçte büyük devletlerin suskun tavrının nedeni; Müslümanlara olan tedirginliği bir kez daha ortaya koyup, gelecekte karşılarına bir güç olarak çıkmasından dolayı korktukları Müslümanların bu katliamına sessiz kalmışlardır. Bu katliam sırasında binlerce insan eşini, çocuğu,ailesini kaybetti. Şimdi o savaşın çocukları anne ve babası belli olmayarak yetimhanelerde büyüyüp, uyuşturucu bağımlısı ve porno filmlere malzeme olarak kullanılmaktalar. Geçmişte çekilen acılar geleceğe ancak bu kadar iğrenç bir şekilde yansıtılabilir. 1992'de başlayan savaşa katliam deniyor çünkü bu bir savaş değildi, ellerinde silahları bile olmayan kendi halinde yaşayan masum insanlara saldıran tek bir taraf vardı!. Sırplar... yapılan eziyetler yetmemiş gibi özellikle erkekleri ellerine kürek verip derin çukurlar kazdırıp sonrasında arkalarından sıktıkları kurşunlarla o çukurlara gömdüler. Öyle derin kazdırmışlardı ki toplu mezarların bulunmaması için... Ama unuttukları bir şey vardı? Mavi Kelebekler!.. Yapılan bu katliamdan sonra ailelerini aramaya çıkan onlarca kişi seferberlik yapsalar da bir neticeye ulaşamamışlardı. Ta ki bir gazetecinin fotoğraf çekimleri sırasında fark ettiği Mavi Kelebeklerin bölgede çoğalıp, sadece belli noktalara konmasını araştırmasıyla ortaya çıkan binlerce toplu mezarlar... Mavi Kelebekler özel kelebeklerdir. Doğada çok az gördüğümüz bu kelebekler besin konusunda çok zengin olan bitkilerden beslenirler. Bölgedeki toplu mezarların toprağa karıştıkça çeşitli mineral vb. maddelerin artırması, bu bölgede bulunan (ölüm çiçekleri) misk otu olarak bilinen bitkinin çoğalmasına sebep olmuş, buna paralel yalnızca bu bitki ile beslenen mavi kelebeklerin artışı sayesinde birçok toplu mezara ulaşılmıştır. Ne demiş Cenab Şahabeddin; "Güzel kelebek isteyen, çirkin tırtılı ezmemeli. Zira o bundan çıkar." Doğanın eşsiz desteğiyle bulunun bu mezarlar katliamın bilançosunu kısmen ortaya çıkarsa da hâlâ ulaşılamayan toplu mezarlar bulunmaktadır. Acımasız Sırp halkının yaptığı bu katliamı kınıyor, özgür bir yaşam diliyorum.