Nazik coğrafya

Ünlü tarihçimiz Halil İnalcık Hoca; Anadolu, dünyanın en nazik bölgesidir derken, görüşünü şu gerekçelere dayandırır: "Boğazlar'a hakim olan bir devlet, bütün Doğu Avrupa'nın, dünyaya çıkış yolunu elinde tutuyor, demektir. Rusya, yüzyıllardır bunun için Boğazlar'ı ele geçirmeye çalışır. Arap dünyasına dönelim. Orta Doğu'ya erişmek için mutlaka Doğu Akdeniz'den, İran'a gitmek için keza Anadolu üzerinden, geçmek zorundasınız; bütün tarih boyunca böyleydi. Vaktiyle Bizans İmparatorluğu kurulmuş, onun arkasından Osmanlı İmparatorluğu gelmiş; Boğazlar'a ve Anadolu'ya hakim olan devlet, mutlaka büyük devlet gücüne sahip olmalıdır; çünkü bütün dünyanın gözü bu bölgeye hakim olmakta... İngiltere 19. yüzyılda Kıbrıs ve Mısır'ı alarak bunu gerçekleştirdi. Bugün Amerika, Orta Doğu'ya hakim olmak istiyor. İsrail'i kurdurdu, Irak'a geldi, Kuzey Irak'ta başka bir İsrail devleti meydan getirmeye çalışıyor... Dünya hakimiyeti için... Osmanlı yalnız fütuhatçılık sonucu imparatorluğunu kurmadı, Osmanlı ortaya çıktıktan sonra daima bir meydan okuma karşısında kaldı; o engeli yenmek, bölgeye hakkıyla hakim olmak zarureti onu imparatorluğa götürdü. İstanbul'u elde tutmak için Rumeli'de hakim olmak lazımdı... Türkiye Rumeli'yi kaybetti; Arap memleketlerini, Irak'ı, Suriye'yi kaybetti... 1807'de Napolyon ile Çar Tilsit'te buluştular; dünyayı paylaşıyorlar. Osmanlı Devleti'nin parçalanması söz konusu, Napolyon Mısır'ı, Fransa için... Boğazlar'a ve İstanbul'a gelince tabii Çar, İstanbul üzerinde ısrar ediyor. O zaman Napolyon karşı koyuyor, çünkü diyor: "İstanbul demek dünya hakimiyeti demektir..." O gün öyleydi de, bugün farklı mı? Aynı stratejik durum, bütün dünyanın iştihasını celbederek, önemini daha da artırarak devam etmektedir. Yaşamakta olduğumuz yüzyılda ve onu takip edecek yüzyıllarda hemen her devletin ziyadesiyle ihtiyaç duyduğu stratejik madde enerjidir. Başta petrol olmak üzere, doğal gaz ve diğer enerji kaynakları Orta Doğu ve Orta Asya bölgelerinde çokça bulunmaktadır. Anadolu, (Türkiye) bütün bu enerji hatlarını Batı'ya taşıyacak yolların kavşak noktasında bulunmaktadır. Dolayısıyla, bu coğrafya dün olduğundan bugün daha da cazibe merkezi konumundadır. Bu coğrafyada yaşamak, sanıldığı kadar kolay değildir. Dünyada asude bir hayat sürmek isteyenlerin bu coğrafyada işleri yoktur. Bu netameli coğrafyada yaşamak, her şeyden önce güçlü olmayı elzem kılar. Aynı hataya düşmeyelim!.. Tarihçimizin ifade ettiği gibi, Osmanlı, bu coğrafyada, gücü sayesinde at oynatabilmiş ve o güç onu imparatorluk olmaya zorlamıştı... MİT Müsteşarı'nın, teşkilatlarının 80. kuruluş yıl dönümünde dillendirdikleri fevkalade önemli hususlardır. Altını çizmiş olduğu konularda, sorumluluk sahibi herkesin dikkat kesilmesi lazımdır. Merhum Özal, aynı şeyleri dillendirince, onu anlamamakta ısrar ettik. Kürtçü olduğu iftirasında bulunacak kadar adileşip, basitleştik. Ne olur, aynı hatayı bir daha yapmayalım. Zira, fırsatlar, her zaman güneşli havada gelmez!