Üzeyir Garih bir Türk Büyüğü idi

ÜZEYİR Garih bugün toprağa veriliyor. Çirkin ve şerefsiz saldırı, fevkalâde önemli, zor kazanılan bir beyni aramızdan aldı. Sarsılarak, ama yürekten "Toprağı bol olsun" diyoruz. Üzeyir Bey, işadamlığından önce tertemiz kimliği ve İstanbul efendisi tavrıyle örnek bir münevverdi. Bilmiyor, ölçemiyor, farkedemiyoruz. Hayatımızın nasıl ve nerede biteceği meçhûl. ¥¥¥ Bugün Neve Şalom Sinagogu'ndan kaldırılacak bu fâninin nefesi, bir askerle bir Mevlevî şeyhinin kabrini ziyaret ediyorken tükendi. Kimin hangi dünyalarda mutluca gezindiğini, yaşarken anlamak zor. Ne var ki, en doğru tespit Sayın Halit Narin'den geldi. Diyordu ki: "Önemli ve öncü kişiler kendilerini herhangi biri zannetme lüksüne sahip değildir. Onlar ülkeye mâlolmuş değerler olarak tek başına dolaşamazlar. Üzeyir arkadaşım böyle bir yanlışlığı keşke yapmasaydı." Bu ahlanışa yürek sızılarıyle katılıyoruz. ¥¥¥ Üzeyir Bey'le bazı firmaların kuruluş yıldönümlerinde, toplantılarda karşılaşıyorduk. Yayımladığı çok faydalı kitapları bize de gönderirdi. Bir defasında Konrad Otel merdivenlerinde bu yüzden teşekkürlerimi iletip, istifade ettiğimi söyleyince ellerimi tuttu, sımsıcak sevindi: "Çok teşekkür ederim. Kitaplarımı okumamış bile olsanız, bu inceliğinizle mutlu oldum. Sağolun." Aslında "İnce" olan kendisiydi. Sert ve sivri yanları yoktu. İşinde nasıldı bilemem ama, iş dışında her yönüyle seviyeli, anlayışlı ve örnek bir Türk aydınıydı. Yazarlığına, hitâbet gücüne, seviyeli hayatına kimse bir şey diyemez. ¥¥¥ Halit Narin haklıdır. Üzeyir Bey sıradan biri değildi. Ki, emsalsiz asker Fevzi Çakmak ile bir din âliminin kabirleri arasındaki vefatı bize bu konuda ip uçları veriyor, ülkemize çok şey öğretiyor. Ve böyle bir karakteri bu defa da Türk aydınlarının zaman zaman ziyareti borç gibi gözüküyor. ¥¥¥ "Herkes ölecek yaştadır..." Kabul... Ama gene de üzülüyorsunuz. Güç yetişen, bu tıkız ortamda arkasız dayısız yükselebilen nâdir karakterler; daha yapacağı yığınla hizmet, kuracağı altın hayaller varken ansızın bizden kopuveriyor. Kaybeden Türkiye oluyor. ¥¥¥ Câniler tez vakitte bulunmalı, gereken karşılığı erken görmeli. Bir başka dileğimiz, Üzeyir Garih adına bir kitaplığın kurulması ve okuduğu, işaretlediği eserlerin, kendi yazdıklarının gençliğe açılmasıdır. Bu adı unutturmayalım. Çünki Üzeyir Bey, gerçek bir "Türk Büyüğü" idi. Uluslararası her toplantıda: "Türkiyem" diye çırpınan, yorulan, terleyen böyle bir vatansever, sahici bir "Büyük" olmayı çoktan haketti. Yüce Yaradan şefkatini ondan esirgemesin. Âmin.