2013'te çevremizdeki değişim dinamikleri
2013 yılı, Türkiye'de cumhuriyet döneminin önemli dönüm noktalarından birinin başlangıç yılıdır. Bu yıl parlamenter sistemden başkanlık sistemine geçişi sağlaması beklenen yeni anayasa yapılsa da yapılamasa da sonuçları önemli olacaktır. PKK'nın bir türlü bırakamadığı silahları bırakması tartışmaları gündemde. Mart 2014'te yerel seçimlerden sonra cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimleri yapılacak. Bu nedenle 2013'e kulis yılı diyebiliriz. 2013'ten itibaren artık ekonomik büyümenin yüzde 4 civarında olması beklense de bu yıl ekonomik ve siyasi istikrarın korunduğu bir yıl olacaktır. Türkiye'nin, siyasi ve ekonomik kriz yaşayan Avrupa Birliği ile ilişkilerinin istikrarlı iniş çıkışlarının devamı bekleniyor. Güney Kıbrıs Rum Yönetimi dönem başkanlığı ile donan ilişkilerin buzdolabından çıktığı bir yıl yaşanacak. Son yedi yılda Türkiye ile AB arasında 33 fasıldan 13 fasıl müzakerelere açıldı ve biri kapatılabildi. Türkiye'ye en fazla Fransa ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi engel çıkardı. 8 fasıl Ek Protokol'e takıldı. 2013 yılında 'Arap Baharı'nın rüzgârı devam edecek. Orta Doğu'da laik Baas Arap milliyetçiliğinin tasfiyesi ile birlikte İslami değerler ağırlıklı Arap milliyetçiliği Mısır'dan Irak'a kadar Arap devletlerinin resmî ideolojisi haline gelmeye devam edecek. 2013, Orta Doğu'da İsrail ve İran seçimleri bölge ve uluslararası dengeler bakımından çok büyük önem taşıyor. İsrail'de 22 Ocak'ta parlamento seçimleri ve Haziran'da İran'da cumhurbaşkanlığı seçimleri yapılacak. İsrail'de seçimlerden sürpriz çıkması beklenmiyor. Seçimlere ortak listeyle girecek olan Başbakan Binyamin Netanyahu'nun liderliğindeki Likud Partisi ile Avigdor Liberman'ın liderliğindeki Evimiz İsrail Partisi'nin 120 sandalyeli parlamentoda 34-35 sandalye alması bekleniyor. İşçi Partisi ise yeni lideri Shelly Yachimovich ile 17-18 sandalye alabilir. Radikal dini partiler ise oy oranlarını arttıracaktır. İran'da son parlamento seçimlerini Devrim Muhafızları kazanmıştı. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde de Ahmedinecad ve ekibi tasfiye edilebilir. 2013 yılında Türkiye-İran ekonomik ilişkilerinde altın kullanımı ile birlikte petrol de başlayabilir. Böylece 2013 yılında İran siyasi ve ekonomik olarak muhtemel savaş hazırlığına devam edecektir. Irak'ta Celal Talabani sonrası Orta Doğu, Irak ve Kürt siyasetinde dengelerin değişmesi ihtimali yüksektir. Irak Başbakanı Nuri El-Maliki, Erbil ile Kürt bir cumhurbaşkanı üzerinde anlaşamaz ise merkezî hükümeti güçlendirmek ve Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'ni zayıflatmak amacıyla Talabani sonrası Cumhurbaşkanı Yardımcısı Şii Arap kökenli Hudair Kuzai cumhurbaşkanlığına vekâletini uzatabilir veya Sünni Arapların göstereceği bir adayı destekleyebilir. Böyle bir durum Kürtlerin bağımsızlık söylemlerini güçlendirebilir. Tartışmalı Bölgeleri daha fazla gündeme taşıyabilir. 2013'te Orta Doğu'da en büyük değişim Beşar yönetiminin çökmesi ile olacaktır. Obama yönetimi için 2013 yılı Suriye ve Arap Baharı ile yakından ilgilenilmeyen, Çin ve Pasifik çalışmalarının önem kazanmaya başladığı bir yıl olacaktır. Söz konusu yeni ana politikaya karşın Obama yönetimi ikinci başkanlık döneminde Suriye'de devlet çökmeden Beşar yönetiminin tasfiyesini de istiyor. Bu nedenle İsrail ve Yahudi diasporasının "Beşar gitmesin, muhalifler yenmesin" şeklinde özetlenebilecek politikası ABD'nin sadece hava desteği verdiği bir askerî müdahale veya muhalefetin Şam'ı ele geçirmesi ile birlikte 2013'te sona erebilir. Böylesine bir değişimin Suriye halkına geçici rahatlama getireceği kesindir. Suriye'nin, istikrarı uzun süre sağlayamayacağı da açıktır. 2013 yılında Rusya Federasyonu, Belarus ve Kazakistan'ın oluşturduğu Gümrük Birliği'ne Kırgızistan'da katılacaktır. Ermenistan'da ise 18 Şubat'ta cumhurbaşkanlığı seçimi yapılacak. Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan, muhalefetin güçlü liderlerinin aday olmayacaklarını açıklamalarından sonra rakipsiz kalmıştır. Sarkisyan'ın ikinci döneminde de Türkiye-Azerbaycan-Ermenistan ilişkilerinde olumlu adımlar beklenmiyor...