ABD, Irak'a demokrasi ve barış getirebilir mi?

Bush yönetimi ile Kongre'deki Cumhuriyetçi çoğunluğun ve bir kısım Amerikan medayısının aksine beklentilerine rağmen, ABD'de son zamanlarda yayınlanan üç akademik araştırmada, Saddam Hüseyin'in iktidardan düşürülmesinin Irak'a demokrasi ve barış getirmeye yeterli olamayacağı sonucuna varılmaktadır. ABD Dışişleri Bakanı Condeleezza Rice'ın Stanford Üniversitesi'ndeki eski meslektaşlarından Larry Diamond, "Squandered Victory-Boşa Harcanmış Zafer" adlı 369 sayfalık eserinde, gerçek demokrasinin ancak siyasal çoğulculuğun, iktidar paylaşımının ve sürekli milletlerarası desteğin mevcut olduğu ülkelerde oluşabileceğini söylemektedir. "Losin Iraq-Irak'ı Kaybetmek" adlı 265 sayfalık kitabın yazarı olan ve ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından Irak'ın geleceği ile ilgili olarak bir çalışma grubunda görev yapmış bulunan David Fhillips ise, askerî zaferden sonra Irak Ordusunun ve sivil yönetiminin dağıtılmasının Pentagon'un ve Paul Bremer'in büyük hatası ve fiyaskosu olduğu görüşünü savunmaktadır. "Understanding Iraq-Irak'ı Anlamak" adlı 221 sayfalık eserin yazarı olan William Polk'un önemli özelliği şudur: Bu akademisyen, Arapaça ve Türkçe bilmekte, Harvard ve Chicago Üniversitesilerinde Arap ve Orta Doğu Tarihini okutarak, ABD Dışişleri Bakanlığında "Planlama" Bölümünde görev yapmış bulunmaktadır. Yazarın bu deneyim ve nitelikleri, kendisine bütün Irak tarihini taramak ve ülkeyi, Cengiz Han'ın Moğol istilasından başlayarak, Osmanlı yönetimi ve İngiliz ve Amerikan manda ve işgaline kadar çeşitli dönemlerde derinine araştırmak imkanını vermektedir. Polk'un vardığı oldukça sert kanaat ise şudur: ABD, tarih bakımından bu cehaleti yüzünden Irak'ta başarısızlığa uğramış bulunmakta ve bu maceranın bilançosu şimdiden 5.000 Amerikalının ve 40.000 Iraklının hayatına malolmak istidadı göstermektedir. Yazara göre: Amerikan ve Irak toplumlarının güvenliği ve selameti, ABD'nin Irak'tan metanetle ve fakat çabuk çekilmesini gerektirmektedir. William R. Polk'un Irak'ı yeterince araştırıp tanımasından kaynaklanan bu kanaatini Washington'daki yöneticilerin paylaşıp paylaşmadıklarını ise bize ancak önümüzdeki zaman gösterecektir.