"Demokratik ve Laik Ülkelerde Din Özgürlüğü"

Yukarıdaki başlık, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi ile Alman Akademik Mübadele Kurumu (DAAD)'nun 24-25 Ocak 2004 günlerinde İstanbul'da düzenledikleri yuvarlak masa toplantısının başlığıdır. Bu toplantıya Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden katılan Türk hukuk hocaları, Devlet Din İlişkilerinde Türk Sistemi, Türkiye'de Teokratik Devletten Laik Devlete Geçiş, Laiklik ve Din Özgürlüğü ile Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin din ve vicdan özgürlüğü ile ilgili 9. maddesi kapsamında Türkiye'nin durumunu tartışırken, toplantıya katılan Almanya'nın Trier, Albert Ludwigs ve Münster Üniversitesi öğretim üyeleri din özgürlüğü ile ilgili AB standartları, din ve güvenlik gibi konularda bildiri sunmuşlar, Hollanda'nın Tilburg Üniversitesi'nden toplantıya katılan bir öğretim üyesi ise Devlet-Din ilişkilerinde ABD ve AB sistemlerini gündeme getirmiştir. Toplantı, Kültür Üniversitesi adına Rektör Prof. Dr. Önder Öztunalı, Almanya adına ise Trier Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Hanz-Heiner Kühne tarafından yapılan açış konuşmaları ile başlamış, iki gün süren ve dördü Türk, dördü de yabancı konuşmacının sunduğu bildirilerin ve yapılan tartışmaların özetleri Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tayfun Akgüner ve Trier Üniversitesi Avrupa Hukuku Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Gerhard Robbers tarafından özetlenmiştir. Toplantıya katılan Türk bilim adamları, sundukları bildirilerde, Atatürkçü düşünce sistemi olan Kemalizm'in çağdaş ideolojiler içindeki yerini tartışarak bu düşünce sisteminin pragmatik ve demokratik olması yönünden. Batının liberal demokrasi anlayışı ile uyumunu vurgulamışlar ve ayrıca Türkiye'ye özgü laiklik anlayışının Türk Anayasasındaki unsurlarını "din ve vicdan özgürlüğü" kenar başlığını taşıyan Anayasa'nın 24. maddesinin kapsamını ve Türk laiklik sisteminin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 9. maddesiyle uyumunu ve bu modelin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin içtihatlarıyla onaylandığını belirtmişlerdir. Toplantıya bir bildiri ile katılan 9 Eylül Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Durmuş Tezcan Türkiye'nin laiklik modelinin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 9. maddesi kapsamında görüldüğüne dair Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin birçok kararını zikretmiş, toplantı esnasında ve sonunda söz alan yabancı bilim adamları, bu toplantıda Devlet-Din ilişkilerinde Türk sistemi konusunda çok şey öğrendiklerini beyan ederlerken, öğretim üyelerimizin AB ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve İçtihatları konusundaki bilgilerini de övmüşlerdir. Bu toplatıda Türk bilim adamlarının da, Devlet ve Din ilişkilerinde AB sistemi ve özellikle Alman modeli konusundaki bilgilerini arttırdıklarını ve özellikle Prof. Dr. Gerhard Robbes gibi konunun uzmanı olan bir bilim adamının beyanlarından faydalı kazanımlar sağladıklarını ve bu çeşit toplantıların öneminin bu toplantıda, bir kere daha, ortaya çıktığını söylemek yanlış olmaz.