Fas Krallığı

Kurban Bayramı tatilinden yararlanarak, THY'nin özel uçağı ve tur ile ziyaret ettiğimiz, Türkiye'nin 3/5 büyüklüğünde ve 30 milyon nüfuslu Fas Kuzeybatı Afrika sahilinde, hem Akdeniz'e hem de Atlas Okyanusuna bakan bir Müslüman ülkedir. Başkenti Rabat (1.500.000) ülkenin en kalabalık şehri ise Casablanca (3.500.000)dır. Meşruti Monarşi ile yönetilen ülkenin başında 1999 yılından beri bugün 39 yaşında olan Kral Muhammed (VI) bulunmakta ve ülke 16 bölgeye ayrılmaktadır. Fas'ın kişi başına düşen milli geliri 3.200 dolar olup, para birimi Dirhem'dir. Okur-yazar oranı %44, bin kişi başına düşen TV sayısı 93, günlük gazete sayısı ise 15'tir. Turizm'den yılda ortalama 2 milyar dolar sağlayan Fas'ta Arapça'nın Berberî diyalekti konuşulmakta, yabancı diller arasında Fransızca ağır basmaktadır. Ülkenin ilk sakinleri olan Berberileri, Kartacalılar ve Romalılar izlemiş, 683'te Arapların fethettiği ülkeyi, 11 ve 12. Yüzyıllarda Berberî İmparatorluğu yönetmiştir. Daha sonra Fas'ın bir kısmı İspanya tarafından yönetilmiş, Ülkenin büyük bir kısmını 1912'de Fransızlar işgal etmiştir. Sömürge haline gelen Fas, İkinci Dünya Savaşında Müttefik ülkelerin askerî üssü olmuş, özellikle Muhammed V'in yaptığı mücadele sonunda Fas, 2 Mart 1956'da bağımsızlığını elde etmiş ve ülke 1961-1999 arasında Kral Hasan II tarafından yönetilmiş, 1997'de Çift Meclisli Parlamentoya kavuşan ülke Meşrutî Monarşi olmuştur. Hükümet partiler koalisyonundan oluşmakta kadınların siyasi ve sosyal hayata katılımı artmaktadır. Faslıların ve Arapların (Magrip), bizim ise Fas olarak adlandırdığımız bu ülkenin dört büyük İmparatorluk şehri vardır. Arapça'da Fas olarak anılan Fez şehri 808'de İdris II Hükümdarlığında kurulan günümüzün de çok önemli bir kültür merkezidir. Berberî kültürünü sergileyen Fas'ın ilk Başkenti Marakeş, tarihî eserleri, güneşli terasları ve baharat kokulu sokakları ve 'Kıyamet Meydanı' ile turistleri büyülemektedir. Ülkenin bugünkü Başkenti olan Rabat ile Fez arasında bulunan Meknes ve Humphrey Bogart ile İngrid Bergman'nın 'Casablanca' filminden de ününü alan ve aynı ismi taşıyan şehir, Atlas ve Akdeniz kıyılarına bakan dört ve beş yıldızlı otellerle dolu büyüleyici bir şehirdir. Fas Krallığı da, Türkiye'nin 14 Nisan 1987'de AB'ye yaptığı Tam Üyelik başvurusunu takiben, 8 Temmuz 1987 Günü Tam Üyelik Başvurusunda bulunmuş ve fakat bu başvuru, ülkenin Avrupa Kıtasında toprağı olmadığı ve o tarihlerde yeterince demokratik bulunmadığı için, 1 Ekim 1987'de, AB'nin Karar Organı olan Konsey tarafından reddedilmiştir. Ülkenin dört imparatorluk şehri olan Rabat, Meknes, Fez ve Marakeş birbirlerine 147 km'lik bir otoban ile bağlı bulunmakta, otobüsle yaptığımız bu yolculuk esnasında, Fas ve tarihini yakından görmek fırsatını yakalamış bulunmaktayız. Fas, 1976'da, daha önce İspanya'nın himayesi altında olan ve zengin fosfat kaynaklarına sahip Batı Sahra'nın büyük kısmını ilhak etmiş, Polisario gerillalarının, Cezayir'in desteği ile hak iddiasında bulunduğu bu bölge üzerindeki referandum bugüne dek ertelenmiştir. Cezayir Atlas Okyanusuna çıkış bulmak için bugün de batı Sahra'da pay istemektedir.