ÇALIŞAN DÜNYASI
LÜTFİ KÖKSAL MEMUR, İŞÇİ ve İŞVERENİN REHBERİ Yıllık izin süreleri Değerli okurlarım, temmuz ayı yaklaştığında çalışma hayatında yıllık izin kullanma telaşı başlar. Özellikle yaz aylarında büyük bir izin trafiği yaşanır. Bu vesileyle SSK'lı (4-a) olarak çalışanların yıllık izinleri hakkında ayrıntılı bir hatırlatmada bulunmanın vakti de geldi... 4857 sayılı İş Kanunu'nun 53. Maddesinde "Yıllık Ücretli İzin" hakkı ve süreleri tanımlanmıştır. İş yerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az 1 yıl çalışmış olan işçilere yıllık izin verilir. Bu haktan vazgeçilemez. Bir yıldan az süren mevsimlik veya kampanya işlerinde çalışanlara bu Kanunun yıllık ücretli izinlere ilişkin hükümleri uygulanmaz. KİME NE KADAR İZİN? Kanuna göre SSK'lı çalışanların yıllık izinleri şöyledir: > 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) hizmet süresi olanlara 14 günden, > 5 yıldan fazla 15 yıldan az hizmet süresi olanlara 20 günden, > 15 yıl (dahil) ve daha fazla hizmet süresi olanlara 26 günden az olamaz. Ancak 18 ve daha küçük yaştaki işçilerle 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamaz. Yıllık izin sürelerinin bitiminde çalışan 4 günlük Ücretsiz Yol İzni kullanabilir. GEMİCİLERİN FARKI 854 sayılı Deniz İş Kanunu'nun 40. Maddesinde Yıllık Ücretli İzin hakkı ve süreleri de tanımlanmıştır. Aynı işveren emrinde veya aynı gemide bir takvim yılı içinde bir veya birkaç hizmet akdine dayanarak en az 6 ay çalışmış olan Gemi adamı, yıllık izne hak kazanır. Buna göre Gemi adamlarının izin süreleri şöyledir: > 6 aydan 1 yıla kadar hizmeti olanlara 15 günden, > 1 yıl ve daha fazla hizmeti olanlar için yılda 1 aydan az olamaz. İzin işverenin uygun göreceği bir zamanda kullanılır. Bu haktan feragat edilemez. Bir aylık izin, tarafların rızasıyla aynı yıl içinde kullanılmak suretiyle ikiye bölünebilir. Gemi adamı, yıllık ücretli iznini yabancı bir memleket limanında veya hizmet akdinin yapılmış bulunduğu mahalden gayri bir yerde kullanmaya zorlanamaz. Gemi adamı, dilerse, işveren veya vekilinden Ücretli İzne İlişkin olarak 7 güne kadar Ücretsiz Yol İzni de isteyebilir. GAZETECİYE AYRICALIK 5953 sayılı Basın İş Kanunu'nun 21. maddesinde Yıllık Ücretli İzin hakkı ve süreleri tanımlanmıştır. Günlük bir mevkutede çalışan bir gazeteciye, en az 1 yıl çalışmış olmak şartıyla, yılda 4 hafta tam izin verilir. Gazetecilik mesleğindeki hizmeti 10 yıldan yukarı olan bir gazeteciye, 6 hafta izin verilir. Gazetecinin kıdemi aynı gazetedeki hizmetine göre değil, meslekteki hizmet süresine göre hesaplanır. Günlük olmayan mevkutelerde çalışan gazetecilere her 6 aylık çalışma devresi için 2 hafta izin verilir. Yıllık ücretli izinlerin hesabında bu Kanunun 1. Maddesindeki "Gazeteci" tabirine girenlerin kıdemleri, iş akdinin devam etmiş veya fasılalarla yeniden inikat etmiş olmasına bakılmaksızın, gazetecilik mesleğinde geçirdikleri hizmet süresi nazara alınmak suretiyle tespit edilir. İzin hakkından feragat edilemez. Yıllık izin süreleri iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir. İZNİ YAKANI YAKARLAR! Kullandırılmayan yıllık izin süreleri için uygulanacak para cezaları ise kısaca şöyledir: > İzni kullandırmamak veya eksik kullandırmak bu durumdaki her işçi için 204 TL, > 854 sayılı Deniz İş Kanunu'nun 53. Maddesine göre 572 TL, > 5953 sayılı Basın İş Kanunu'nun 29. Maddesine göre ise yevmiyesinin 2 katı gazeteciye ödemeye ve ayrıca bu miktarda ağır para cezasına mahkum edilir. İşverenlerimizin çalışanlarına karşı adaletli ve şefkâtli olmaları dileğiyle hepinize iyi tatiller dilerim. www.calisandunyasi.com e-mail: calisandunyasi@tg.com.tr Adres: 29 Ekim Cad. No:23 Yenibosna-İST. Not: Emekliliğini hesaplatacak okuyucularımızın TC ile Nüfus Cüzdanı Seri numaralarını (resmin altındaki 6 haneli numara) ve doğum tarihlerini ay, gün olarak bildirmeleri gerekmektedir. Eksik bilgili sorulara cevap veremiyoruz! Ayrıca her salı günü saat 13:15'te TGRT FM'de canlı yayınlanan "Zeytin Dalı" programında bizi dinleyebilirsiniz.