ÇALIŞAN DÜNYASI

Şerif Akçan Bağ-Kur hizmeti nasıl geri kazanılır? > İsmi Mahfuz 2001-2007 yılları arasında vergiye kayıtlı büfe faaliyetim nedeniyle 78 ay Bağ-Kur sigortalılığım var. Şu ana kadar hiç prim ödemesinde bulunmadım. 78 aya ait ödenmemiş primlerimi ödeyerek hizmet kazanabilir miyim? Borç miktarı ne kadar tutar? CEVAP: İsminin açıklanmasını istemeyen okuyucumuz Bağ-Kur'a tescil işlemini yaptırdığı halde bugüne kadar hiç prim ödememiştir. Tabii ki tescil işleminin yapılmış olması bugün için geriye dönük hizmet kazanmasına vesile olacaktır. Genellikle okuyucularımız vergi mükellefi oldukları halde bugüne kadar tescil işlemi yaptırmamış olmalarına rağmen geriye dönük borçlanma yapmak istemektedirler. Yasal olarak böyle bir işlem mümkün değildir. Bağ-Kur numarası almış olan kişiler ancak vergi mükellefi oldukları dönemleri borçlanabilirler. 5510 sayılı Kanun ile 30 Nisan 2008 tarihinden geriye doğru 60 aydan fazla süre prim borcu bulunan 4/b (Bağ-Kur) sigortalıların bu sürelerdeki sigortalılığı 3 Ağustos 2009 tarihinden itibaren durduruldu. Bu tarihe kadar olan birikmiş prim ve gecikme zammı tutarları da Terkin edildi. Yani hem borçlu oldukları dönem içindeki hizmetleri hem de borçları silindi. EN DÜŞÜK AYLIK PRİM 221 TL Ancak bu sürelere ait prim borcunun tamamını okuyucumuz veya benzer durumda olan kişiler 3 ay içinde ödemek suretiyle hizmetlerini İhya (geri kazanmak) edebilirler. Bunun için bağlı olduğunuz Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü veya Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüğüne dilekçe ile başvurmanız gerekmektedir. Ödeyeceğiniz prim tutarı beyan edeceğiniz prime esas kazanç miktarına göre değişkenlik göstermektedir. Sigorta primine esas kazanç olarak asgari ücreti seçmeniz halinde her bir ay için 693x0.32=221,76 TL ödemeniz gerekir. Toplamda ödemeniz gereken en az prim tutarı 78x221,76=17.297,28 TL'dir. Yetim aylığı için 5 yıl şart > Rabia Güler Yakın bir akrabamın gelini, 22 Ağustos 2006 tarihinden itibaren Bağ-Kur'lu olarak iş hayatına atıldı. 28 Kasım 2008 tarihine kadar primleri düzenli olarak ödendi. 28.11.2008 tarihinde vefat ettiğinden dolayı işi terk etti. Birisi 11, diğeri 14 yaşlarında 2 çocuğu var. Bu çocuklara yetim aylığı bağlanır mı? Bağlanmazsa ne tür bir yol izlememiz gerekli? Bizi aydınlatırsanız çok teşekkür ederim. CEVAP: Rabia Hanım, bilindiği üzere, gerek 1479 sayılı mülga Bağ-Kur Kanununa ve gerekse 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre Bağ-Kur sigortalılarının ölümü halinde hak sahiplerine yetim aylığı bağlanabilmesi için en az 5 tam yıl prim ödenmiş olması gerekiyor. 5510 sayılı Kanun eski Bağ-Kur kanunundaki uygulamayı aynen devam ettirmektedir. Hal böyle olunca okuyucumuzun bahsettiği çocuklara yetim aylığı bağlanması mümkün görünmüyor. Vefat eden sigortalının yaklaşık 27 aylık prim ödemsi bulunmaktadır. Bu süre yetim aylığı bağlanması için yeterli değildir. Ölen sigortalının 27 aylık Bağ-Kur hizmetleri dışında ayrıca bir çalışmasının olup olmadığının araştırılması gerekiyor. Eğer başka bir çalışması var ve hizmetleri birleştirildiğinde toplamda 5 yıllık gün sayısına ulaşılıyorsa geride kalan çocuklara yetim aylığı bağlanabilir. ÖLÜM TOPTAN ÖDEMESİ NEDİR? Anılan şahsın yukarıda bahsedilen hizmetleri dışında herhangi bir hizmeti yoksa hak sahibi olarsak geride kalan eş ve çocuklarına Ölüm Toptan Ödemesi yapılabilir. Ölüm Toptan Ödemesi, ölen sigortalının kuruma ödemiş olduğu primlerin hak sahiplerine verilmesi ve sigortalının hizmetinin de öldürülmesi (silinmesi) demektir. Toptan ödeme geride kalan hak sahiplerine hisseleri oranında dağıtılır. Örneğin; ölen sigortalının 1 eşi ve 2 çocuğu varsa, toptan ödeme eşe yüzde 50, çocukların her birine ise yüzde 25 oranında dağıtılır. Sonuç olarak sevgili okurumuzun sormuş olduğu çocuklara yetim aylığı bağlanamamakla birlikte toptan ödeme yapılması mümkündür. Asıl olan çocukların düzenli bir gelire kavuşturulması olmasına rağmen mevcut kanunlar çerçevesinde yetim aylığı bağlanmasına imkan yoktur. En kısa sürede SGK'ya başvurup toptan ödeme olarak primleri alabilirler. www.calisandunyasi.com e-mail: calisandunyasi@tg.com.tr Adres: 29 Ekim Cad. No:23 Yenibosna-İST.