ÇALIŞAN DÜNYASI
6 Eylül 2009 01:00
KANUN, MEVZUAT ve YÖNETMELİKLER
ŞERİF AKÇAN Bağ-Kur borcu olana hiçbir aylık bağlanmaz!
> İsmi Mahfuz
1956 doğumluyum, 1989-2009 yılları arasında kesintisiz 4 dönem köy muhtarlığı yaptım. Bildiğiniz üzere muhtarlar Bağ-Kur'lu sayılmaktadır. Şu anda muhtar değilim ve herhangi bir şekilde çalışmıyorum. Bağ-Kur'a 15 yıllık primimi ödedim ama son 5 yıla yakın bir bölümünü ise ödemedim.
SGK İl Müdürlüğü yetkilileri, "Yaklaşık 23 milyar borcumun olduğunu ve bunu ödediğimde 4 yıl sonra emekli olabileceğimi" söylediler. Bu borç tutarını ödeyebilmem mümkün olmadığından, 18 ay askerlik borçlanması yaptırsam ve SSK'lı bir iş yerinde de 3-4 yıl çalışsam emekli olabilir miyim? Tabii ki Bağ-Kur'a borcu ödemeden... Bu durumda hangi kurumdan emekli olacağım?
Bir de 1976-86 yılları arasında Orman İşletmesinin fidan dikme işinde çalıştım. Benimle beraber çalışanların bazılarının primleri Kurum kayıtlarından çıktı ama benimki çıkmadı. Bu döneme ait hizmetlerimi nasıl öğrenebilirim?
CEVAP: Muhtar Bey, öncelikle kesin olan bir şeyi hatırlatarak cevabınıza başlayayım: Bağ-Kur prim borcu bulunan sigortalı kişilerin emekli olmadan önce kesin olarak borçlarını ödemeleri gerekiyor.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve genel Sağlık Sigortası Kanunu yürürlüğe girmeden (1 Ekim 2008) önce Bağ-Kur veya SSK'ya emeklilik müracaatı yapan kişilerin Bağ-Kur'a borcu bulunması halinde emekli aylığı bağlanmıyordu. Ancak, bu kişiler aradan bir süre geçtikten sonra borçlarını ödediklerinde ilk müracaat tarihi dikkate alınarak emekli aylığı bağlanıyordu. Bir anlamda birikmiş paralarını alma imkanı vardı.
5510 sayılı Kanun ile söz konusu duruma son verildi. Ekim 2008 tarihinden sonra borcu olan kişilerin emeklilik talepleri reddediliyor. Borcunu ödedikten sonra ikinci kez müracaat etmeleri gerekiyor.
Muhtarımızın sorusuna gelince, muhtarlık yaptığı son 5 yıl Bağ-Kur sigorta primlerini ödememiş. Dolayısıyla prim şartı gecikme zammı ile birlikte borcu bir hayli yükselmiş. Borcunu ödemesi halinde 15 yıllık hizmeti tamamlanmış olacağı için 4 yıl sonra yaş haddinden emekli olabilecektir.
HİZMETLERİNİZ BİLE BİRLEŞTİRİLEMEZ!..
Bağ-Kur borcu dururken SSK (4-a) statüsünde bir işe girip emekli olması mümkün değil. Zira emeklilik aşamasında hizmetleri birleştirilirken borç ödenmeden birleştirme işlemi yapılmayacaktır.
Muhtar Bey, 5510 sayılı Kanunun geçici 17'nci maddesinden de yararlanamıyor. Söz konusu maddeye göre 1 Mayıs 2008 tarihinden önce 5 yıldan fazla borcu olan sigortalıların borçları ve karşılığında da hizmetleri silinecek. Okuyucumuzun verdiği bilgilere göre, Mart 2009 tarihinden geriye doğru 5 yıl borcu olduğu için anılan geçici 17'nci madde hükümlerinden yararlanamamaktadır.
Diğer yandan, Orman İşletmesinde fidan dikimi işinde çalıştığı 1976-1986 yıllarına ait hizmetlerin resmî kurum olması hasebiyle mutlaka çıkması gerekir. Sanırım bir yanlışlık var. Tavsiyemiz Bolu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne ve Orman İşletme Müdürlüğüne müracaat ederek o döneme ait hizmetlerin gün yüzüne çıkarılmasıdır. Beraber çalıştığınız arkadaşınızın hizmetleri çıktığına göre sizin durumunuzda sicil, isim vb gibi hatalar olma ihtimali çok yüksektir.
Emeklilik başvurusu, en son prim ödenen müdürlüğe yapılır
> M.Çağla
Babamın en son çalıştığı iş yeri Mersin'deydi. Daha sonra ise Ankara'da İsteğe Bağlı Sigorta yatırdık. Emeklilik için hangi ilin SGK Müdürlüğüne müracaat edecek?
CEVAP: Emeklilik işlemleri sigortalı kişinin son defa prim ödediği Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir. Kişinin en son prim ödediği İl Müdürlüğü diğer illere ait olan hizmetleri kurumun kendi sisteminden birleştirebileceği gibi gerek görülmesi halinde yazışma yapılarak da hizmetleri istenebilir. Burada yazışma gerek olup olmadığına kişinin hizmetlerinin kurum kayıtlarında sağlıklı olarak tutulup tutulmaması belirleyecektir. Örneğin birden fazla sigorta numarası olan kişilerin hizmetlerinin tek numara üzerine aktarılması, sicil numarası veya ad ve soyadının yanlış yazılması halinde gerekli düzeltmenin yapılması gerekmektedir. Bu işlemler kişinin hizmetinin geçtiği il müdürlüğü tarafından yürütülmek durumundadır. Zira gerek sigortalının dosyası ve gerekse iş verene ait ayrıntılı bilgiler buralarda bulunmaktadır.
Okuyucularımıza tavsiyemiz emeklilik tarihini beklemeden önce hizmet birleştirme işlemlerini yaptırmalarıdır. Sosyal Güvenlik Kurum Başkanlığının bu konuda talimatı olmasına rağmen bazı müdürlüklerin vatandaşlara; "şimdi git, emekli olurken gel" dediklerini duyuyoruz. Görevini yapmayarak sizleri oyalayan görevlileri üst makamlara bilgi vererek uyarılmalarını sağlamanızı öneriyorum.
www.calisandunyasi.com
e-mail: calisandunyasi@tg.com.tr Adres: 29 Ekim Cad. No:23 Yenibosna-İST.
Not: SSK, Bağ-Kur, TC kimlik numaraları ile doğum tarihleri ay ve gün olarak belirtilmeden gönderilen sorulara cevap veremiyoruz. Ayrıca her salı günü saat 13:15'te TGRT FM'de canlı yayınlanan "Zeytin Dalı" programında da bizi dinleyebilirsiniz.