ÇALIŞAN DÜNYASI

KANUN, MEVZUAT ve YÖNETMELİKLER ŞERİF AKÇAN Hizmetleri birleştirmek zorunda değilsiniz!.. > Asiye Demir / KONYA Eşim 20 Temmuz'da vefat etti. 63 gün Bağ-Kur kaydı çıktı. 1998 başlangıçlı 957 gün de SSK'sı çıktı. 600 günlük askerlik süresini borçlansam bile 1800 gün şartını yerine getiremiyorum. Acaba eşimin Bağ-Kur hizmetleri dikkate alınmadan SSK şartlarından emekli olması mümkün mü? CEVAP: 5510 Kanuna göre eş ve çocuklara ölüm aylığı bağlanması için; En az 1800 gün sigortalı olmak veya 4-a (SSK) olanlar için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı olmak ve en az 900 sigorta primi ödenmesi gerekmektedir. Bildiğiniz gibi birden fazla sosyal güvenlik kurumunda geçen hizmetler 2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Kanunu'na göre yapılmakta iken Reform Yasası ile Kurumlar birleştiği için 1 Ekim 2008 sonrası için hizmet birleşmesinden söz etmek mümkün değildir. 1 Ekim 2008 tarihinden önceki uygulamada sizin durumunuzda olan kişiler için yani Bağ-Kur Kanununa göre emekli olamayıp, Bağ-Kur hizmeti dikkate alınmadan SSK'dan emekli olma şartlarını taşıyanlara SSK'dan aylık bağlanmaktaydı. Reform Yasası ile birlikte bu konuda ciddi bir tereddüt oluştu. Benim de katıldığım bir grup sosyal güvenlikçiler aynı uygulamanın devam etmesi gerektiğini düşünmekteydi. Tabii bu uygulamanın Reform Yasası ile birlikte ortadan kalktığını ileri sürenler de vardı. SGK BAŞKANI DEVREDE Bu konuda oluşan tereddüt, göreve kısa bir süre önce başlamasına rağmen, Doktorasını İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku üzerine yaptığı için konuyu çok iyi bilen SGK Başkanı Dr. M. Emin Zararsız tarafından sona erdirildi. 11 Eylül 2009 tarih 2009/114 sayılı Genelge ile Tüm SGK birimlerine duyurulan hükümlere göre; ölen sigortalının son sigortalılık hali 4-b (Bağ-Kur) kapsamında olmasına rağmen 900 günden fazla 4 (a) kapsamında hizmeti var ve sigortalı 4 (b)'ye göre aylık bağlanabilmesi için 1800 prim gün şartını tamamlayamıyor ise, 4 (b) sigortalılık haline göre aylık bağlanamadığı için 5 yıllık sigortalılık süresi ve 900 gün şartına göre 4 (a) kapsamında hak sahiplerine aylık bağlanabilecektir. Değerli okurumuz; yukarıdaki Genelge doğrultusunda eşiniz her ne kadar öldüğü tarihte 4 (b) kapsamında sigortalı olsa da bu kapsamda aylığa hak kazanamadığı için 5 yıl 4 (a) sigortalılığı ve 900 gün şartını yerine getirdiğinden müracaatınız halinde size eşinizden dolayı emekli aylığı bağlanacaktır. ..... Yeri gelmişken SGK Başkanı Zararsız'ın adı geçen Genelge ile bir çok önemli değişikliğe daha imza attığını hatırlatmak isterim. SGK tarafından aylık bağlanan kişinin aylığı hak etmediğinin daha sonra tespit edilmesi halinde, sigortalıya ödenen aylıklar başlangıç tarihi itibariyle iptal edilerek yersiz ödenen aylıkların tahsili yoluna gidilmekte, sigortalılara yeniden tahsis talebinde bulunmaları halinde ise tahsis talep tarihlerini takip eden aybaşından itibaren tekrar aylık bağlanmaktaydı. Ancak, aylığa hak kazanma şartları yerine gelmediği halde sigortalıların hatasından kaynaklanmayan nedenlerden (hizmetlerin karışması, çakışması daha sonra fark edilerek iptallerinin yapılması, yaş, prim veya sigortalılık süresinin yanlış tespit edilmesi... vb) Kurum hatası nedeniyle yanlış aylık bağlandığının sonradan tespit edilmesi halinde, sigortalılara yersiz ödenen aylıkların tahsili yoluna gidilecek ancak, aylığa hak kazanma şartlarının yerine geldiği tarihi takip eden ay başından itibaren ise tahsis talep şartı aranmaksızın sigortalıların aylıkları yeniden bağlanacaktır. İŞTE İKEN EMEKLİLİK Yaşlılık aylığı talebinde bulunan 4 (a) sigortalılarından aylık bağlandıktan sonra çalışmalarının devam ettiği tespit edilenler, yani işten ayrılmadığı halde emeklilik başvurusunda bulunanların talepleri daha önce geçersiz sayılmakta, işten ayrıldıktan sonra yeni bir talepte bulunması halinde aylık bağlanmaktaydı. Getirilen yeni düzenlemeye göre bundan böyle işten ayrılma şartının yerine geldiği tarihi takip eden ay başından itibaren yeni bir tahsis talep şartı aranmaksızın sigortalılara aylık bağlanabilecek. Ölüm aylıkları sigortalının öldüğü tarihteki kanun hükümlerine göre belirlenecek. Ayrıca daha önce aktif sigortalı olmadıkları gerekçesi ile askerlik borçlanması talepleri geri çevrilen 4 (b) sigortalılarının hak sahipleri borçlanma yaparak ölüm tarihindeki Kanun hükümlerine göre aylığa hak kazanabilecek. Bu doğrultuda 4 Ekim 2000 tarihinden önce ölen Bağ-Kur sigortalılarının hak sahipleri askerlik borçlanmak suretiyle sigortalının hizmetlerini 3 yıla çıkartarak emekli olma hakkına sahip olabilecek. Görüldüğü gibi yıllardır sigortalıları mağdur eden SGK uygulamalarına Dr. M. Emin Zararsız bir anda son vermiş oldu. Sosyal Devlet ilkesi dikkate alınarak yapılan bu düzenlemelerden dolayı başta Zararsız Bey olmak üzere emeği geçen herkese sizler adına şükranlarımı sunuyorum. www.calisandunyasi.com e-mail: calisandunyasi@tg.com.tr Adres: 29 Ekim Cad. No:23 Yenibosna-İST.