ÇALIŞAN DÜNYASI

KANUN, MEVZUAT ve YÖNETMELİKLER ŞERİF AKÇAN Zorunlu Genel Sağlık Sigortası başlıyor -II- Geçen haftaki yazımızda zorunlu genel sağlık sigortası uygulamasının ekim ayı başı itibarıyla uygulamaya gireceğini belirtip isteğe bağlı sigortada ortaya çıkan değişiklikleri anlatmıştık. Bugünkü yazımızda ise zorunlu genel sağlık sigortasının hayatımızda ne gibi değişiklikler yapacağını açıklayacağız... 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 1 Ekim 2010 tarihinde yürürlüğe girecek olan "Zorunlu Genel Sağlık Sigortalısı" olunmasına ilişkin hükmüne göre; Zorunlu 4/a, 4/b ve 4/c (yani işçi, esnaf ve memur) sigortalıları ile isteğe bağlı sigorta primi ödeyenler, sigortalı olarak tescil edildikleri tarihten itibaren genel sağlık sigortalısı sayılacağından ayrıca bir bildirim yapılmasına gerek kalmayacak. İş-Kur'dan işsizlik ödeneği alan veya kısa çalışma ödeneğinden yararlanan sigortalılar, işsizlik veya kısa çalışma ödeneğinden yararlanmaya başladıkları tarih itibariyle genel sağlık sigortalısı olacak. Bunların bildirimi İş-Kur tarafından yapıldığı gibi primleri de İş-Kur tarafından ödenecek. Örneğin; 30 Eylül 2010 tarihinde işten ayrılıp 1 Ekim 2010 tarihinde işsizlik ödeneğine hak kazanan ve 6 ay işsizlik ödeneği alacak olan kişinin genel sağlık sigortası tescili İş-Kur tarafından yapılacak. Altı ay süreyle işsizlik ödeneği aldığı dönemde genel sağlık sigortası primleri İş-Kur tarafından ödenecek. İşsiz kalanlar ne yapacak? Zorunlu 4/a (SSK), 4/b (Bağ-Kur) ve 4/c (Memur) sigortalılıkları 1 Ekim 2010 tarihinden sonra sona eren ayrıca isteğe bağlı prim ödemesi olmayan ya da hâlihazırda çalışmayan 18 yaşından büyük vatandaşlarımız 1 Ekim 2010 tarihinden itibaren zorunlu GSS'li olacak. Bu durumdaki vatandaşlarımız sigortalılıkları sona erdiği tarihten itibaren 10 gün sonra GSS'li sayılacak ve bir ay içinde sigortalının vereceği GSS giriş bildirgesi ile tescil işlemi yapılacak. Burada özellikle şu konuyu vurgulamak istiyorum. 1 Ekim 2010 tarihinden sonra işten ayrılan sigortalılar artık 90+10=100 gün değil sadece 10 gün sağlık hizmeti alabilecek. İşten ayrıldıktan 10 gün sonra bir ay içinde GSS giriş bildirgesi vermeyen sigortalıya bir asgari ücret tutarında (760.50 TL) idari para cezası uygulanacak. Konunun daha iyi anlaşılabilmesi için bir örnek vermek istiyorum. 10 Ekim 2010 tarihinde işten ayrılan sigortalı Ahmet, en fazla 19 Ekim 2010 tarihine kadar sağlıktan yararlanacak, 20 Ekim-20 Kasım 2010 tarihleri arasında GSS giriş bildirgesi vermezse 760.50 TL para cezasına çarptırılacak. GSS'li olan vatandaşımızın; - Eşi, - 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmamış ve evli olmayan çocukları, - Yaşına bakılmaksızın çalışma gücünü en az % 60 oranında yitirdiği SGK Sağlık Kurulu tarafından tespit edilen evli olmayan çocukları, - Asgari ücretin altında kazancı olan, kendisini geçindirmeye yetecek kadar parası olmayıp geçimi GSS sigortalısı tarafından sağlanan anne ve babası, GSS sigortalısı üzerinden sağlık yardımı alacak. Evli olanlar için, eşlerden hangisinin GSS'li olacağı hangisinin bakmakla yükümlü kişi olacağı tercihlerine bırakılacak. Sağlık primleri kişinin gelirine göre belirlenecek Harcamaları, taşınır ve taşınmaz malları dikkate alınarak tespit edilecek aile içindeki geliri kişi başına düşen aylık tutarı asgari ücretin üçte birinden az olan vatandaşlara yeşil kart verilecek sağlıktan yararlanmaları sağlanacak. Bunlar GSS'li değil Yeşil Kart'lı olacak. Örneğin; evli ve bir çocuğu olan vatandaş Ahmet'in 750 lira geliri varsa, kişi başı geliri 250 TL olacak, gelir asgari ücretin üçte biri olan 760.50/3=253.50 TL altında olduğu için prim ödemeden Yeşil Kart'lı olarak sağlık hizmetinden yararlanacak. Aylık gelirleri asgari ücretin üçte birinden (253.50 TL) fazla olanlar SGK'ya GSS primi ödeyecek. Ödenecek primler ise; Geliri asgari ücretin üçte biri ile asgari ücrete kadar olduğu tespit edilen kişiler asgari ücretin üçte biri, Geliri asgari ücret ile asgari ücretin iki katı arasında olduğu tespit edilen kişiler asgari ücretin, Geliri asgari ücretin iki katından fazla olduğu tespit edilen kişiler asgari ücretin iki katı üzerinden yüzde 12 oranında prim ödeyecek. Buna göre kişi başına düşen gelir; 253.50-760.50 TL arasında ise aylık 253.50X0.12=30.42 TL 760.50-1521,00 TL arasında ise aylık 760.50X0.12=91.26 TL 1521,00 TL'den fazla ise 1521,00X0.12=182.52 TL GSS primi ödemekle yükümlü olacak. Geliri iyi olanlar için isteğe bağlı cazip Geliri 1521 TL üzerinde olduğu için 182.52 TL prim ödemekle yükümlü olan vatandaşlarımız bunun yerine bağlı sigortayı seçerek asgari ücretin % 32'si olan 243.36 TL ödeyerek sağlıktan yararlandığı gibi ilerleyen dönemlerde emeklilik hakkına kavuşabilecekler. Bu konudaki tercihi sizlere bırakmakla birlikte ekonomik gücü iyi olan vatandaşlarımıza da GSS yerine isteğe bağlı sigortalı olmayı öneriyorum. www.calisandunyasi.com e-mail: calisandunyasi@tg.com.tr Adres: 29 Ekim Cad. No:23 Yenibosna-İST. Not: Emekliliğini hesaplatacak okuyucularımızın TC ile Nüfus Cüzdanı Seri numaralarını (resmin altındaki 6 haneli numara) ve doğum tarihlerini ay, gün olarak bildirmeleri gerekmektedir. Eksik bilgili sorulara cevap veremiyoruz! Ayrıca her salı günü saat 13:15'te TGRT FM'de canlı yayınlanan "Zeytin Dalı" programında bizi dinleyebilirsiniz.