Bay­ram ve kur­ban

Su­al: Ra­ma­zan gi­bi, Kur­ban Bay­ra­mı­nın hi­la­li de, dün­ya­nın bir ye­rin­den gö­rü­lün­ce, her yer­de gö­rül­müş sa­yıl­mı­yor mu? CE­VAP: İmam-ı Süb­ki, (Şa­ba­nın 30. ge­ce­si hi­la­li gör­dü­ğü­nü bil­di­ren ol­sa, he­sap­la da, hi­la­lin bir ge­ce son­ra do­ğa­ca­ğı tes­pit edil­se, bu­ra­da he­sa­ba ina­nı­lır; çün­kü he­sap­la an­la­şı­lan ke­sin­dir. Doğ­ma­dan bir ge­ce ön­ce gö­rül­me­si im­kân­sız­dır) bu­yur­du. Şems-ül-eim­me Hal­va­ni de bu­yur­du ki: (Ra­ma­zan ayı­nın baş­la­ma­sı, hi­la­lin gö­rül­me­siy­le olur. Hi­la­lin doğ­ma­sıy­la baş­la­maz. He­sap hi­la­lin doğ­du­ğu ge­ce­yi bil­dir­di­ği için, Ra­ma­zan ayı­nın baş­la­ma­sı he­sap­la an­la­şı­la­maz. İki adil Müs­lü­ma­nın, (hi­la­li gör­dük) de­me­le­riy­le bir yer­de Ra­ma­zan baş­la­yın­ca, dün­ya­nın her ye­rin­de oru­ca baş­la­mak ge­re­kir. Hac, kur­ban ve na­maz va­kit­le­ri böy­le de­ğil­dir. Bun­lar va­kit­le­ri­nin bir yer­de ma­lum ol­ma­sıy­la, baş­ka yer­ler­de de böy­le ol­ma­la­rı la­zım gel­mez. (İs­lam Ah­la­kı) He­sap­lar doğ­ru ya­pı­lır­sa, hi­la­lin do­ğu­şu­nu tes­pit et­mek güç de­ğil­dir; çün­kü Al­la­hü te­âlâ­nın ni­za­mın­da zer­re ka­dar yan­lış­lık ol­maz. Hi­lal, he­sa­bın bil­dir­di­ği sa­at­te do­ğar, sa­ni­ye şaş­maz. He­sap­tan bir gün ön­ce bay­ram et­mek il­me ay­kı­rı­dır, yan­lış­tır; çün­kü he­sap­tan ön­ce hi­la­lin gö­rül­me­si im­kân­sız­dır. Gü­neş'in do­ğu­şu da ay­nen Ay'ın do­ğu­şu gi­bi­dir. Gü­neş doğ­ma­dan ben gü­ne­şi gör­düm de­mek el­bet­te yan­lış­tır. Gü­neş an­cak tak­vim­ler­de bil­di­ri­len sa­at­te do­ğar. Da­ha ön­ce doğ­ma­sı im­kân­sız­dır; ama gü­neş doğ­du­ğu hâl­de, ha­va bu­la­nık ol­du­ğu için gö­rül­me­ye­bi­lir. Hi­lal he­sap­la bu­lu­nan gün ve sa­at­te do­ğar; an­cak o gün o sa­at­te gö­rül­me­ye­bi­lir. Di­ni­miz hi­la­lin doğ­ma­sı­nı de­ğil, gö­rün­me­si­ni esas alır. Hi­lal gö­rül­me­dik­çe he­sap­la bu­lu­nan gün­de bay­ram ya­pıl­maz. Ra­ma­zan hi­la­li dün­ya­nın her­han­gi bir ye­rin­de gö­rü­lün­ce, oru­cun baş­la­ma­sı ve Ra­ma­zan bay­ra­mı her yer­de ay­nı gün olur. Bir ha­dis-i şe­rif mea­li: (Her­kes oru­ca baş­la­yın­ca siz de baş­la­yın, her­kes bay­ram edin­ce, siz de bay­ram edin.) [Tir­mi­zi, Ebu Da­vud] Kur­ban bay­ra­mı böy­le de­ğil­dir. Ame­ri­ka'da Zil­hic­ce hi­la­li gö­rül­se, Tür­ki­ye'de gö­rül­me­se, Tür­ki­ye'de de gö­rül­dü ka­bul edil­mez. Kur­ban bay­ra­mı­nın bi­rin­ci gü­nü de, Zil­hic­ce ayı­nın hi­la­li­ni gör­mek­le an­la­şı­lır. Zil­hic­ce ayı­nın 9. Are­fe gü­nü, he­sap­la, tak­vim­le an­la­şı­lan gün ve­ya bun­dan bir gün son­ra olur. (S. Ebe­diy­ye) Kur­ban Bay­ra­mı­nın he­sap­la tes­pit edil­di­ği yer­ler­de, şer'an sa­bit olan bay­ra­mı bil­me­dik­le­ri için, Müs­lü­man­la­rın, bay­ram zan­ne­de­rek Are­fe gü­nü kes­tik­le­ri kur­ban­lar sa­hih olur. İh­ti­yat­lı ha­re­ket et­miş ol­mak için, her za­man kur­ban­la­rı, he­sap­la bu­lu­nan bay­ra­mın ikin­ci gü­nü kes­me­li­dir. Tel: 0 212 - 454 38 20 www.dinimizislam.com - www.mehmetalidemirbas.com