El kelimesinin manaları (3)

5- Vasıtalı vasıtasız yaratmak anlamında kullanılanlar: Bir âyet-i kerime meali: (Ey İblis, iki elimle [vasıtasız] yarattığıma secde etmekten seni men eden nedir?) [Sad 75] İki elimle demekten maksat ana ve baba gibi hiçbir vasıta olmadan yaratmaktır. (Beydavi) Âdem aleyhisselâma şeref bahş etmek için de, iki el tabiri kullanılmıştır. Yoksa, bütün mahlukatı vasıtalı veya vasıtasız yaratan, elbette Allahü teâlâdır. (Celaleyn) İmam Münavi, İbni Kemal ve diğer İslam âlimlerinden naklen buyuruyor ki: Yed [el] kelimesi, güç ve kuvvetten mecaz ve teşbihtir. İki âlem vardır, bu iki âlemin tek idare edicisi manasındadır. Yani Melekut âlemini de, şehadet âlemini de ben idare ederken, niçin emrime uyup secde etmedin demektir. (Cami-us sagir Feydul kadir şerhi) 6- Nimet anlamında kullanılanlar: Dört âyet-i kerime meali şöyledir: (Elini boynuna bağlayıp asma.) [İsra 29] [Cimrilik etme demektir.) (Münafık erkeklerle münafık kadınlar, ellerini yumarlar [cimridirler]) (Tevbe 67) (Ellerimizle onlar için enam [deve, sığır ve davar] yarattığımızı görmüyorlar mı?) [Yasin 71] (Doğan bir dana veya bir kuzu için, ellerimizle yarattık demek, kudretimizle yarattık demektir.) (Yahudiler, Allah'ın eli bağlıdır [sıkıdır, cimridir] dediler. Hayır, Allah'ın iki eli [dünyada ve ahirette her çeşit nimeti] de açıktır; nasıl dilerse, öyle infak eder, öyle verir.) [Maide 64] İki el denmesinden maksat vurgu içindir; lebbeyk [iki defa hazırım, hazır vaziyetteyim] kelimesi gibi yani layık olan ve olmayana da nimetleri çoktur, boldur. [Müslim'deki] (Allah'ın iki eli de sağdır) hadis-i şerifinde, iki ele de sağ el demek, vurgu içindir, kuvvetlendirmek içindir. Yoksa maddi olarak elin ikisine de sağ el denmez. Dolayısıyla âyetin devamında (dilediği gibi dilediğine rızk verir) buyuruluyor ki, layık olana da olmayana da dünyada bol rızık verebilir anlamındadır. (Tefsir-i Kurtubi) Bir hadis-i şerif meali: (Allahü teâlâ sadakayı sağ eline alır ve büyütür.) [Dare Kutnî] (Sadakayı sağ eline almak tabiri de vurgu içindir, onu kabul edip bol sevab vermek demektir.) 7- Güç, güçlü olmak anlamında: Dört âyet-i kerime meali: (Ellere sahip kulumuz Davud) [Sad 17] (Güç ve kuvvete sahip Davud demektir. İbadet yönüyle güçlü idi, bir gün oruç tutar bir gün yerdi. Elleriyle demiri de hamur gibi yoğururdu.) (Elleri ve gözleri olan kullarımız İbrahim, İshak ve Yakub.) [Sad 45] (Burada ellerden kasıt, güç ve kuvvet sahibi olmaları, gözlerden kasıt da, basiret sahibi olmaları demektir.) (Göğü, elimizle [kudretimizle] biz kurduk.) [Zariyat 47] (Lütuf Allah'ın elindedir, onu dilediğine verir.) [Hadid 29] (Devamı var) >Tel: 0 212 - 454 38 20 Faks: 0 212 - 454 38 29 www.dinimizislam.com