Sual: Hayyam'ın tenkit edilen şiirleri yanında Çok şarap içiyor diye çoktur beni ayıplayan Sarhoş etseydi her günah bulunmazdı ayık insan. Şiirinin hoş olduğu bildiriliyor. Burada açıkça şaraba helal denmiyor mu? CEVAP: Hayyam, öteki şiirlerinde şaraba helal diyor ama, bu şiirinde şaraba helal demiyor. "Şarap günahtır, ama diğer günahlar da şarap gibi sarhoş etseydi, ayık insan kalmazdı" diyor. Burada hoşa giden, şarap içmek değil, günah işleyenlerin sarhoş olmasıdır. Namaz kılmamak, oruç tutmamak, zekât vermemek, hacca gitmemek gibi farzların terki ile meydana gelen günahlar, şarap içmekten daha büyük günahtır. Çünkü din kitaplarında diyor ki: Haramdan kaçmanın sevabı, farzları yapmanın sevabından daha fazladır. Farzları yapmamanın günahı, haram işlemek günahından daha çoktur. İçki içen sadece bir haram işlemiş olur. Namaz kılmayan ise, namaz kılmama günahı yanında, farzı terk etme günahı da vardır. İki günah işlemektedir. Diğer bütün farz ve günahlar da böyledir. Düşünmeli, gıybetçiler, laf taşıyanlar, açık gezenler, hırsızlar, hainler, kibirliler, zaniler, bid'at ehli olanlar ve diğer günahları işleyenler, sarhoş olup yamuk yumuk yürüselerdi, gerçekten ortada ayık insan bulmak zor olurdu. Eski ümmetlerden, günah işleyenlerin sabahleyin kapısına bu şu günahı işledi diye yazılırmış. İşlediğimiz günahlar bizi sarhoş etseydi, halimiz nice olurdu? Yahut günah işleyince hemen bizi cezalandırsaydı dünyada kaç kişi kalabilirdi ki? Kur'an-ı kerimde buyuruluyor ki: (Eğer Allah, yaptıkları yüzünden insanları hemen cezalandırsaydı, yer yüzünde hiçbir canlı kalmazdı. Fakat Allah, onları belli bir süreye kadar erteler.) [Fatır 45] Allahü teâlâya hamd olsun ki, günahlarımız yüzünden bizi hemen cezalandırmıyor, tevbe etmemize imkan veriyor ve günahlarımızı başkalarına göstermiyor. Ruhullah Sual: İsa aleyhisselama niçin Ruhullah deniyor? CEVAP: Allahü teâlâ öyle dediği için ruhullah deniyor. Ayrıca kelimetullah da deniyor. Musa aleyhisselama de kelimullah dendiği gibi. Allahü teâlâ yoktan yaratır. Toprağı, nuru, ateşi yoktan yarattı. Ama âdeti şöyledir ki, her şeyi bir sebeple yaratıyor. Mesela Âdem aleyhisselamı topraktan, Melekleri nurdan, cinleri ateşten yarattı. İsa aleyhisselamı babasız olarak ruh üfürülerek yarattı. Kur'an-ı kerimde buyuruluyor ki: (İffetini korumuş olan Meryem'e ruhumuzdan üfledik; onu ve oğlunu cümle âlem için bir ibret kıldık.) [Enbiya 91] (Ruhumuzdan üfledik) ifadesi sadece İsa aleyhisselam için değil, Âdem aleyhisselam için de kullanılmıştır. Kur'an-ı kerimde buyuruluyor ki: (Ona [Âdem'e] şekil verip ona ruhumdan üflediğim zaman, siz hemen ona [doğru] secdeye kapanın!) [Hicr 29] (Rabbin meleklere şöyle demişti: Ben çamurdan bir insan yaratacağım. Onu yapıp ruhumdan ona üflediğim zaman ona [doğru] secdeye kapanın.) [Sad 71-72] (Onu [çamurdan şeklini] tamamlayıp şekillendirdi, ona kendi ruhundan üfledi.) [Secde 9] (Allah nezdinde İsa'nın durumu, Âdem'in durumu gibidir. Allah onu topraktan yarattı. Sonra ona ol dedi ve oluverdi.) [Al-i imran 59]