Hacla ilgili bazı kelimelerin anlamı

Afaki: Mikât sınırlarının dışından gelen hacılar. Cem-i takdim: Vakti girmemiş bir namazı, vakti giren bir namazla beraber kılmaktır. Hanefide yalnız hac mevsiminde arefe günü Arafât'ta, öğle ve ikindi, öğle vaktinde kılınır. Cem-i tehir: Vakti çıkan namazı, vakti giren namazla birlikte kılmaktır. Mesela akşam, yatsı ile yatsı vaktinde kılınır. Cemreler: Minâ'da birbirine birer ok uzaklıkta bulunan üç taş kümesidir. Bunlardan birincisine Cemre-i Ula, ikincisine Cemre-i Vusta, üçüncüsüne Cemre-i Akâ'be denir. Eyyam-ı Teşrik: Zilhiccenin 11, 12 ve 13. günleridir. Kurban bayramının arefesinin sabah namazından, 4. günün ikindi namazına kadar, 23 farz namazdan sonra, tekbir-i teşrik okunan günler. Hac Ayları: Şevval, Zilka'de ayları ile Zilhiccenin ilk on günüdür. Hac Vakti ise Arefe ve bayram günleri olmak üzere beş gündür. Hacc-ı Asgar: Umre, Hacc-ı ekber: Farz olan hac. Haccetül-İslam da denir. Hatim: Kâbe'nin kuzey duvarı hizâsında yarım daire şeklinde duvarcık ile Kâbe arasında kalan yer. Hervele: Safâ ve Merve arasında sa'y yapılırken yeşil direkler arasında süratli, çalımlı yürümek. Tavâfın ilk üçünde, erkeklerin kısa adımlarla, omuzları silkerek çalımlı yürümelerine Remel denir. Hil: Harem bölgesi ile mikât sınırları arasında kalan yerlerdir. İstilam: Hac ve Umrede Kâbe'yi tavâfa başlarken veya tavâf sırasında Hacer-ül esved önüne gelindiğinde, elleri namaza durur gibi kaldırıp tekbir, tehlil getirerek (Allahü ekber, la ilahe illallahü vallahü ekber) diyerek onu selamlamak. El sürülemiyorsa uzaktan elleri kaldırıp, işaret yapmak. İzar: İhrâmlının belden aşağıya doladığı örtü. Belden üst kısmını örtene de rida denir. Menâsik: Hacla ilgili ibadetler. Herbirine nüsük denir. Mikât: Afakilerin ihrâma girdikleri yerler ki Mekke'ye en uzağı Zülhuleyfe en yakını Yelemlemdir. Sa'y: Safâ'dan başlayarak Merve'ye, Merve'den Safâ'ya dört gidiş, üç geliş. Şavt: Tavâfta Hacer-i esvedden başlayıp Kâbe'nin etrafında dönüp tekrar aynı hizâya gelmek. Sa'yda Safâ'dan Merve'ye, Merve'den Safâ'ya bir kere gitmek. Her tavâf ve sa'yde 7'şer şavt vardır. Tavâf: Kâbe'nin etrafında, Hacer-i esvedden başlayıp Kâbe sola alınarak yedi kere dönmektir. Tavâf-ı Kudum: Mekke-i mükerremeye varınca, yapılan ilk tavâf, Afakiler için sünnettir. Tavâf-ı Sadr: Hac esnasında cemrelerin taşlanması bittikten sonra Minâ'dan Mekke'ye gelindiğinde yapılan tavâf. Tavâf-ı Veda da denir. Hac vazifeleri bununla sona erer. Tehlil: La ilahe illahu vahdehü la şerike leh Lehü'l-mülkü ve lehü'l-hamdü ve hüve ala külli şey'in kadir, demek. Tekbir: Allahü ekber, Allahü ekber. La ilahe illallahu vallahü ekber. Allahü ekber ve lillahil hamd, demek. Telbiye: "Lebbeyk. Allahümme Lebbeyk. Lebbeyk la şerike leke lebbeyk. İnnel hamde ve'n-ni'mete vel mülke leke la şerike lek" demek. Terviye günü: Zilhiccenin 8. günü. Bugün Minâ'ya çıkmak ve geceyi orada geçirmek sünnettir. Vakfe: Durma. Arefe günü Arafâtın Vadi-yi Urene denilen yerinden başka herhangi bir yerinde, öğle ve ikindi namazlarından sonra bir miktâr durmak. Bu farzdır.