Her iş­te, or­ta yol­da ol­ma­lı -2-

İf­rat, tef­rit ve va­sa­ta bir­kaç ör­nek ve­re­lim: 1- Cim­ri­lik tef­rit, is­raf if­rat­tır. Cö­mert­lik ise va­sat­tır. Bir âyet-i ke­ri­me mea­li: (Har­car­ken, is­raf ve cim­ri­lik et­mez­ler; iki­si ara­sın­da bir yol tu­tar­lar.) [Fur­kan 67] 2- Tem­bel­lik tef­rit­tir, ace­le ise if­rat­tır. Tem­bel­lik, şim­di ya­pıl­ma­sı ge­re­ken bir işi ge­cik­tir­mek, da­ha son­ra­ya bı­rak­mak de­mek­tir. Bir ha­dis-i şe­rif mea­li: (Ya­rın ya­pa­rım di­yen­ler, he­lak ol­du.) [Be­ri­ka] Ace­le edip dü­şün­me­den o işi yap­mak, if­rat­tır. Ace­le eden­de gev­şek­lik ve bez­gin­lik hâ­sıl olur. Ha­yır­lı bir işin ol­ma­sı için ace­le eden, ge­ci­kin­ce bez­gin­li­ğe, ümit­siz­li­ğe dü­şer. Du­a eder, he­men du­ası­nın ka­bul ol­ma­sı­nı is­ter. Dua­sı ge­ci­kin­ce, dua­yı bı­ra­kır, is­te­ğin­den mah­rum ka­lır. Ace­le ede­nin ih­lâ­sı, tak­va­sı bo­zu­la­bi­lir. Şüp­he­li şey­le­re, hat­ta ha­ram­la­ra da­la­bi­lir. Ba­zı şey­le­rin is­tis­na­sı ol­du­ğu gi­bi, ace­le et­me­nin de is­tis­na­sı var­dır. Ba­zı yer­ler­de ace­le et­mek sün­net­tir. 3- İn­san bir şe­ye kı­za­bi­lir. Bu­nun da, if­ra­tı ve tef­ri­ti var­dır. Öf­ke­nin aşı­rı ol­ma­sı­na, sal­dır­gan­lık de­nir. Sal­dır­gan kim­se, hid­det­li olur, ken­di­ne ve baş­ka­sı­na za­rar ve­rir, bu hâl, küf­re gö­tü­re­bi­lir. Ha­dis-i şe­rif­te, (Aşı­rı öf­ke, ima­nı bo­zar) bu­yu­rul­du. (Bey­he­ki) Öf­ke­nin nor­mal ola­nı­na şe­ca­at [kah­ra­man­lık, yi­ğit­lik], lü­zu­mun­dan az ol­ma­sı­na da kor­kak­lık de­nir. Şe­ca­at or­ta yol­dur. Şe­ca­at hâ­lin­de­ki öf­ke, iyi­dir. İmam-ı Şa­fi­i haz­ret­le­ri, (Şe­ca­at ge­re­ken yer­de, kor­kan kim­se, eşe­ğe ben­zer) bu­yur­du. İki âyet-i ke­ri­me mea­li: (Kâ­fir­le­re ve mü­na­fık­la­ra sert dav­ran!) [Tev­be 73] ([Es­hab-ı ki­ram] kâ­fir­le­re kar­şı çe­tin­dir.) [Fe­tih 29] Düş­man­la­ra kar­şı kor­kak­lık, ca­iz de­ğil­dir. Kor­ka­rak kaç­mak, Al­la­hü te­âlâ­nın tak­di­ri­ni de­ğiş­tir­mez. Kor­kak kim­se, ka­rı­sı­na, kı­zı­na kar­şı gay­ret­siz­lik ve ha­mi­yet­siz­lik gös­te­rir, on­la­rı ko­ru­ya­maz. Zil­le­te ve zul­me bo­yun eğer, ha­in­lik ya­pa­nı gö­rün­ce su­sar. 4- Çok ye­mek if­rat­tır, çok az ye­mek tef­rit­tir. İh­ti­yaç ka­dar ye­mek va­sat­tır. Bir ha­dis-i şe­rif mea­li: (Çok yi­yip iç­mek, has­ta­lık­la­rın ba­şı­dır.) [Dâ­re Kut­ni] Da­ya­na­ma­ya­nın aç­lık çek­me­si ca­iz de­ğil­dir, tah­ri­men mek­ruh­tur. Se­be­biy­se, bu­na da­ya­na­ma­yıp, be­de­ni­ne ve ak­lı­na za­rar ve­re­bi­lir; çün­kü ken­di­ni teh­li­ke­ye dü­şür­mek ha­ram­dır. Aç­lı­ğın da, tok­lu­ğun da za­ra­rı bu­lun­du­ğu için, yi­yip iç­mek­te, aşı­rı­lık­tan kaç­mak, or­ta yo­lu tut­mak ge­re­kir. (De­va­mı var) > Tel: 0 212 - 454 38 20 www.dinimizislam.com - www.mehmetalidemirbas.com