Her iş­te, or­ta yol­da ol­ma­lı

Su­al: (Aşı­rı­lık­tan ka­çı­nın, or­ta yol­da olun) de­ni­yor. Or­ta yo­lun öl­çü­sü ne­dir? CE­VAP: İyi­lik, tam or­ta yol de­mek­tir. Nor­mal­den ile­ri ve­ya ge­ri ol­mak ya­hut or­ta­nın sa­ğın­da, so­lun­da ol­mak, iyi­lik­ten ay­rıl­mak olur. Or­ta­dan uzak­lı­ğı ka­dar, iyi­li­ği aza­lır. Hak yol bir­dir. Sa­pık, bo­zuk yol ise, çok­tur. Or­ta yol de­nin­ce, iki şey an­la­şı­lır: Bi­rin­ci­si, bir şe­yin tam or­ta­sı­dır. İkin­ci­si, iza­fi, tak­di­ri or­ta ol­mak­tır. Ya­ni bel­li bir şe­yin or­ta­sı­dır. O şe­yin or­ta­sı ol­du­ğu için, her şe­yin or­ta­sı ol­mak ge­rek­mez. Ah­lak bil­gi­sin­de kul­la­nı­lan, bu ikin­ci or­ta­dır. İyi huy, tam or­ta­da ol­mak de­ğil, or­ta­la­ma­da ol­mak­tır. Kö­tü huy da, bu or­ta­la­ma­nın iki ta­ra­fı­na ay­rıl­mak­tır. İyi huy­la­rın hep­si va­sa­ti [or­ta­la­ma] mik­tar­lar­dır. Her bi­ri­nin if­rat ve tef­ri­ti bi­rer kö­tü huy olur. Hak olan, doğ­ru olan, iki­si­nin or­ta­sı­dır. Bu­nun tam kar­şı­lı­ğı olan Türk­çe bir ke­li­me yok. Or­ta ke­li­me­si tam kar­şı­la­mı­yor. Arap­ça va­sat de­ni­yor, iti­dal de­ni­yor. Fran­sız­ca nor­mal de­ni­yor. İf­rat ve tef­ri­tin de, kar­şı­lı­ğı olan Türk­çe bir ke­li­me yok. İki­si­ne de, aşı­rı­lık de­ne­bi­lir. İf­rat nor­mal­den faz­la, tef­rit de nor­mal­den az de­mek­tir. Bi­ri, di­ğe­ri­nin zıt­tı­dır. Me­se­la, çok uyu­mak if­rat, çok az uyu­mak tef­rit­tir. Her işin uy­gun ola­nı, aşı­rı­lık­lar­dan uzak, va­sat [or­ta] ola­nı­dır. İf­rat işi ya­pa­na müf­rit de­nir. İle­ri gi­den, had­di­ni aşan de­mek­tir. Dün­ya ile ahi­re­ti­ni bir­lik­te yü­rü­te­bi­len ki­şi, or­ta yol­da gi­den­ler­den­dir. Dün­ya iş­le­rin­de de, or­ta yol üze­re bu­lun­mak, ki­şi­nin iz­zet ve şe­re­fi­ni art­tı­rır. Bir­kaç ha­dis-i şe­rif mea­li şöy­le­dir: (İf­rat ve tef­rit­ten uzak du­run.) [Bu­ha­ri] (Aşı­rı gi­den he­lak olur.) [Müs­lim] (Hayr-ül-ümûr ev­sâ­tu­hâ=İş­le­rin en iyi­si va­sat ola­nı­dır.) [Dey­le­mi, Bey­he­ki] (İf­rat ve tef­rit­ten uzak dur, va­sa­tı ter­cih et; çün­kü iş­le­rin en ha­yır­lı­sı or­ta ola­nı­dır.) [Bey­he­ki] (Zen­gin­lik­te, fa­kir­lik­te or­ta yo­lu gü­zel tut­ma­yan, kul­luk­ta da or­ta yo­lu gü­zel tu­ta­maz.) [Bez­zar] (Doğ­ru yol­da olun, or­ta yo­lu tu­tun!) [Bu­ha­rî] (Her hu­sus­ta or­ta yo­lu tut­mak, pey­gam­ber­li­ğin yir­mi beş­te bir par­ça­sı­dır.) [Tir­mi­zi] (Or­ta yo­lu tu­tun, is­ti­ka­met­ten ay­rıl­ma­yın!) [Müs­lim] İs­la­mi­yet, aşı­rı­lık­lar­dan uzak va­sat [or­ta] bir din­dir. Bir âyet-i ke­ri­me mea­li: (Si­zi va­sat bir üm­met kıl­dık.) [Be­ka­ra 143] (De­va­mı var) >> Tel: 0 212 - 454 38 20 www.dinimizislam.com - www.mehmetalidemirbas.com