İslamiyet ve kölelik

Su­al: Kö­le­li­ği ya­sak­la­yan âyet ve­ya ha­dis var mı? CE­VAP: Di­ni­miz­de kö­le­lik yok­tur. Kö­le­lik İs­la­mi­yet'ten ön­ce var­dı. Ya­ni kö­le­li­ği İs­la­mi­yet ge­tir­me­di. Di­ni­miz, bu var olan kö­le­li­ğe ait hü­küm­le­ri bil­dir­di ve ted­ri­ci ola­rak kal­dı­rıl­ma­sı için, ge­rek­li hü­küm­ler koy­du. Yu­nan ve Ro­ma'da gö­rü­len kö­le­li­ğin kal­dı­rıl­ma­sı­nı teş­vik edi­ci, mev­cut kö­le­le­re de iyi dav­ra­nıl­ma­sı­nı bil­di­ren, âyet-i ke­ri­me me­al­le­rin­den ba­zı­la­rı şöy­le­dir: (Yan­lış­lık­la bir adam öl­dü­re­nin, bir kö­le azat et­me­si ge­re­kir.) [Ni­sa 92] (Ye­min ke­fa­re­ti, on fa­ki­ri ye­dir­mek, giy­dir­mek ve­ya bir kö­le azat et­mek­tir.) [Mai­de 89] (Bir mal kar­şı­lı­ğı kö­le­lik­ten kur­tul­mak is­te­yen­le­re yar­dım edin.) [Nur 33] (Sa­vaş­ta alı­nan esir­le­re iyi­lik edin ve­ya fid­ye ala­rak bı­ra­kın.) [Mu­ham­med 4] (Ce­la­leyn tef­si­rin­de de­ni­yor ki: İyi­lik edin de­mek, esir­le­ri kar­şı­lık­sız ola­rak ser­best bı­ra­kın de­mek­tir. Fid­ye'den mak­sat da, mal­la ve­ya esir­le­ri mü­ba­de­le et­mek su­re­tiy­le ser­best bı­ra­kın de­mek­tir.) Sa­vaş­ta alı­nan esir­ler, fid­yey­le de ser­best bı­ra­kıl­maz­sa, ca­nı­mı­zı ve ma­lı­mı­zı al­ma­ya ge­len bu düş­man­la­ra, (İs­ter­se­niz kö­le ola­rak ka­la­bi­lir­si­niz) de­ni­yor­du. Ka­bul eden­ler de kö­le olu­yor­du. Ca­na kast eden böy­le bir düş­ma­nı öl­dür­me­yip, ken­di rı­za­sıy­la kö­le ola­rak kul­lan­mak nor­mal de­ğil mi­dir? Şim­di, sa­vaş gi­bi kö­le­li­ğin şek­li de de­ğiş­ti. Ül­ke­le­ri iş­gal edi­len, kül­tür­le­ri bo­zu­lan, yer üs­tü ve yer al­tı kay­nak­la­rı sö­mü­rü­len mil­let­ler yok mu? Bu­gün dün­ya­da ek­mek pa­ra­sı için kö­le­lik ya­pan­lar az mı? Müs­lü­man­lar, nor­mal in­sa­nı kö­le et­mi­yor­du. Va­ta­na, ca­na, ma­la ve na­mu­sa kas­te­den düş­man, esir alı­nın­ca, o da ra­zı olur­sa, kö­le ka­bul edi­li­yor­du. Bu­nun­la be­ra­ber, di­ni­miz, kö­le­yi azat et­mek için çe­şit­li yol­lar koy­muş ve kö­le azat et­me­yi iba­det ola­rak bil­dir­miş­tir. Me­se­la, ra­ma­zan oru­cu­nu ve­ya ye­mi­ni­ni bo­za­nın; bu­nun ke­fa­re­ti ola­rak, bir kö­le azat et­me­si ge­re­kir. Böy­le­ce kö­le azat edi­lin­ce, kö­le­lik ken­di­li­ğin­den kalk­mış olur. Di­ni­mi­zin kö­le­ye ver­di­ği hak­kı, gay­ri­müs­lim­ler ken­di hal­kı­na ta­nı­yor mu? Zen­ci ca­ri­ye olan Üm­mi Ey­men'in oğ­lu Üsa­me bin Zeyd, 18 ya­şın­day­ken, bir bir­li­ğin ko­mu­ta­nıy­dı. Ba­ba­sı Zeyd bin Ha­ri­se de, kö­ley­di. Rum or­du­suy­la sa­va­şır­ken, İs­lam or­du­su­nun ko­mu­ta­nıy­dı. Re­su­lul­lah, Zeyd bin Ha­ri­se'yi azat edin­ce, ana ba­ba­sı bu­nu al­ma­ya gel­di­ler. On­lar­la git­me­ye ra­zı ol­ma­dı. (Ben yi­ne Re­su­lul­la­ha hiz­met ede­ce­ğim) de­di. Kö­le hak­kıy­la il­gi­li bir­kaç ha­dis-i şe­rif şöy­le­dir: (Azat edi­len kö­le­nin her uz­vu için, azat ede­nin o uz­vu, Ce­hen­nem­den kur­tu­lur.) [Bu­ha­ri] (Kö­le­ye ye­di­ği­niz­den ye­di­rin, güç iş ver­me­yin ve onu hiç üz­me­yin.) [Ebu Da­vud] (Kö­le­si­ne kö­tü dav­ra­nan Cen­ne­te gi­re­mez.) [Tir­mi­zi] Tel: 0 212 - 454 38 20 www.dinimizislam.com - www.mehmetalidemirbas.com