"İstihsanen caiz"

Sual: Fıkıh kitaplarında, istihsanen caiz ifadesi geçiyor. Bu ne demektir? CEVAP: İstihsan, bir şeyi güzel görmek demektir. Istılahta, açık olan hükmü değil de, tesir bakımından daha kuvvetli olan, insanların işine yarayacak faydalı yönünü bulup çıkarmayı esas alan ictihad şeklidir. Birkaç örnek verelim: 1- Bir kimse, başkasının fitresini veremez. Herkes, fitresini kendisi verir. Kaide budur. Ama bir kimse, karısı ile büyük çocuğunun izinleri olmadan fitrelerini verirse, bu istihsanen caizdir. Hatta karısı ve çocuğu diye kayıtlamadan, aile efradı arasında bulunanların emri olmadan fitrelerini verse, istihsanen caizdir. Çünkü zaten onların nafakalarını veriyor, fitrelerini de vermesi yadırganmaz. (Redd-ül-muhtar) 2- Nafile namazlarda, her iki rekatta bir oturulur. Fakat, yanılarak ilk oturuşu terk ederse, secde-i sehiv yaparak namazına devam etmesi istihsanen caiz görülmüştür. (Hulasa) 3- Cenazeyi yıkamak farzdır. Yıkanmadan cenaze namazı kılınmaz. Yıkanmadan gömülen, üzerine toprak atılmamış ise, çıkarılıp yıkanır, sonra namazı kılınır. Eğer cenaze defnedildikten sonra, haber verseler, artık cenaze kabirden çıkarılmaz. Kabir üzerine namaz kılmak, artık istihsanen caizdir. Yıkama imkanı kalmamıştır. Yıkama farzı sakıt olmuştur. (Cevhere) 4- Düşmanı güçlendirici bir şey satmak, caiz değildir. Mesela, top tüfek gibi savaş aletlerini satmak haramdır. Ama gıda maddelerini ve elbise satmak, istihsanen caizdir. (Dürr-ül muhtar) 5- Bir kimse borçlusundaki alacağını alarak, o miktarı sadaka olarak vermesi için birisini vekil etse, o da borçludan almak üzere kendi malından o kadar lira tasadduk etse, istihsanen caizdir. (Münteka) Prostat ameliyatı Sual: Prostat ameliyatı oldum. Sperm torbacıklarımı aldıkları için testislerde sperm birikemiyor. Eşimle beraber olduğum zaman sperm gelmiyor. Rüyada ihtilam oluyorum, ama dışarı bir akıntı çıkmıyor. Bazen herhangi bir sebep olmadan idrarda koyu bir akıntı görüyorum, acaba sperm mi diye merak ediyorum. Cünüp oluyor muyum, gusletmem gerekiyor mu? CEVAP: Cima edince, sperm gelmese de, yine gusül gerekir. Rüyada ihtilam olunca dışarı bir akıntı çıkmamışsa, gusül gerekmez. Gusül için, meninin şehvetle dışarı çıkması gerekir. Meni, herhangi bir sebeple şehvetsiz çıksa Hanefi'de gusül gerekmez. İdrarda görülen prostat sıvısı olabilir. Tahlil ettirmek iyi olur. Meni bile olsa, şehvetsiz gelince guslü gerektirmez. Eğer şehvetle yerinden kopup, daha sonra şehvetsiz olarak çıksa, gusül gerekir. Cumartesi günü oruç tutmak Sual: Ramazan haricinde, tek başına cumartesi günü, kaza, adak ve nafile gibi her çeşit oruç tutmak mekruh mudur? CEVAP: Evet. Cuma günü oruç tutmak Sual: Yalnız cuma günü oruç tutmak, İmam-ı a'zama göre müstehab, İmam-ı Ebu Yusuf'a göre mekruhtur. Bu durumda ne yapmak gerekir? CEVAP: Cuma günü, mecbur kalmadıkça tutmamak gerekir. Çünkü, bazı âlimlerce sünnet, bazı âlimlerce mekruh denilen bir işi, yapmamak lazımdır. > Tel: 0 212 - 454 38 20 Faks: 0 212 - 454 38 29 www.dinimizislam.com