Mek­ke'de mu­kim o­lun­maz mı?

Su­al: Tam İl­mi­hâl'de, (Mek­ke, Mi­nâ ve Ara­fât gi­bi baş­ka baş­ka yer­ler­de top­tan 15 gün kal­ma­ya ni­yet eden de, mu­kim ol­maz) de­ni­yor. Bir kim­se Mek­ke'de bir ay kal­sa, mu­kim ol­maz mı? CE­VAP: Bir yer­de 15 gün­den faz­la ka­lan mu­kim olur. Me­se­la, bir kim­se 13 gün Mek­ke'de kal­ma­ya, son­ra bir gün Ara­fat'ta ve­ya Mi­na'da kal­ma­ya, son­ra 13 gün yi­ne Mek­ke'de kal­ma­ya ni­yet edip son­ra Me­di­ne'ye git­me­ye ni­yet et­se, bir yer­de 15 gün­den faz­la kal­ma­ya ni­yet et­me­di­ği için Mek­ke'de top­lam 26 gün kal­ma­sı­na rağ­men se­fe­ri olur. Na­maz­la­rı­nı kı­sal­ta­rak kı­lar. Se­fe­ri ola­nın da bay­ram kur­ba­nı­nı kes­me­si va­cib ol­maz; fa­kat şü­kür kur­ba­nı­nı kes­me­si va­cib olur; ama ki­şi, Ra­ma­zan­da gi­dip Mek­ke'de 15 gün­den faz­la kal­ma­ya, me­se­la bir ay kal­ma­ya ni­yet et­miş­se, ar­tık Mek­ke'de mu­kim­dir. Ara­fat'ta da, Mi­na'da da, Müz­de­li­fe'de de se­fe­ri ola­maz, mu­kim­dir. Na­maz­la­rı­nı kı­sal­ta­maz ve bay­ram kur­ba­nı­nı da kes­me­si va­cib olur. Bü­tün fı­kıh ki­tap­la­rı hep ay­nı şe­yi yaz­mak­ta­dır. Fark­lı bir ka­vil yok­tur; fa­kat an­la­tı­lış­la­rı fark­lı­dır. Bir­kaç ör­nek ve­re­lim: Mi­sa­fir olan yol­cu, Mek­ke ve Mi­na'da 15 gün ika­met et­me­ye ni­yet et­se, na­maz­la­rı dört kıl­maz; çün­kü iki yer­de kal­ma­yı ni­yet et­mek çok yer­de kal­ma­yı ge­rek­ti­rir. Bu ise, yol­cu­lu­ğun ger­çek­leş­me­si­ne ma­ni­dir. An­cak, yol­cu ge­ce bi­rin­de kal­ma­ya ni­yet eder­se, ora­ya gir­me­siy­le mu­kim olur; çün­kü ki­şi­nin ika­me­ti, ge­ce kal­dı­ğı ye­re iza­fe olu­nur. (Hi­da­ye) Mek­ke ve Mi­na'da 15 gün kal­ma­ya ni­yet eden na­maz­la­rı dört kıl­maz; çün­kü iki yer­de kal­ma­ya ni­yet et­mek­le mu­kim olun­maz. Yol­cu­nun ika­met­le­ri top­lan­sa, 15 gü­nü geç­se de se­fe­ri­dir. An­cak, ge­ce­yi bi­rin­de ika­met et­me­ye ni­yet eder­se, o za­man ora­ya gir­me­siy­le mu­kim olur; çün­kü ki­şi­nin ika­me­ti, kal­dı­ğı, yat­tı­ğı ye­re iza­fe olu­nur. Hac far­zı­nı ye­ri­ne ge­tir­mek için, hac ayı­nın 10 gü­nü için­de Mek­ke'ye gir­se ve 15 gün ika­me­te ni­yet et­se, mu­kim ol­maz; çün­kü Ara­fat'a çık­mak zo­run­da­dır. Bir yer­de 15 gün­den çok kal­ma­dık­ça mu­kim ola­maz. (Bahr-ür Ra­ik) Yol­cu bir yer­de 15 gün kal­ma­ya ni­yet eder­se mu­kim olur; ama iki yer­de 15 gün kal­ma­ya ni­yet eder­se, bu iki ye­rin her bi­ri ken­di ba­şı­na bir şe­hir­dir. Do­la­yı­sıy­la, bi­ri di­ğe­ri­ne tâ­bi de­ğil­dir. Mek­ke ve Mi­na'da top­lam 20 gün kal­ma­ya ni­yet eden, mu­kim ol­maz. An­cak, bu iki yer­den bi­rin­de 15 gün kal­ma­ya ni­yet eden, mu­kim olur. (Tuh­fet-ül Fu­ka­ha) Di­ğer üç mez­hep­te se­fe­ri­lik fark­lı­dır. Gi­riş çı­kış gün­le­ri ha­riç, bir yer­de dört gün kal­ma­ya ni­yet eden, mu­kim olur. Bir ih­ti­yaç­tan do­la­yı, bu mez­hep­ler­den bi­ri­si­ni tak­lit eden Ha­ne­fi de, tak­lit et­ti­ği mez­he­bin şart ve müf­sit­le­ri­ne ria­yet eder. Ya­ni dört gün ka­lın­ca mu­kim olur ve na­maz­la­rı­nı kı­sal­ta­maz. Tel: 0 212 - 454 38 20 www.dinimizislam.com - www.mehmetalidemirbas.com