Mekke'de mukim olunmaz mı?

Sual: Tam İlmihâl'de, (Mekke, Minâ ve Arafât gibi başka başka yerlerde, toptan 15 gün kalmaya niyet eden de mukim olmaz) deniyor. Bir kimse Mekke'de bir ay kalsa, mukim olmaz mı? CEVAP: Bir yerde 15 günden fazla kalan mukim olur. Mesela, bir kimse 13 gün Mekke'de kalmaya, sonra bir gün Arafat'ta veya Mina'da kalmaya, sonra 13 gün yine Mekke'de kalmaya niyet edip, sonra Medine'ye gitmeye niyet etse, bir yerde 15 günden fazla kalmaya niyet etmediği için, Mekke'de toplam 26 gün kalmasına rağmen seferi olur. Namazlarını kısaltarak kılar. Seferi olanın da bayram kurbanını kesmesi vacib olmaz; fakat şükür kurbanını kesmesi vacib olur. Ama kişi ramazanda gidip, Mekke'de 15 günden fazla, mesela bir ay kalmaya niyet etmişse, artık Mekke'de mukimdir. Arafat'ta da, Mina'da da, Müzdelife'de de seferi olamaz, mukimdir. Namazlarını kısaltamaz ve bayram kurbanını da kesmesi vacib olur. Bütün fıkıh kitapları hep aynı şeyi yazmaktadır. Farklı bir kavil yoktur; fakat anlatılışları farklıdır. Birkaç örnek verelim: Misafir olan yolcu, Mekke ve Mina'da 15 gün ikamet etmeye niyet etse, namazları dört kılmaz; çünkü iki yerde kalmayı niyet etmek, çok yerde kalmayı gerektirir. Buysa, yolculuğun gerçekleşmesine manidir. Ancak, yolcu gece birinde kalmaya niyet ederse, oraya girmesiyle mukim olur; çünkü kişinin ikameti, gece kaldığı yere izafe olunur. (Hidaye) Mekke ve Mina'da 15 gün kalmaya niyet eden, namazları dört kılmaz; çünkü iki yerde kalmaya niyet etmekle mukim olunmaz. Yolcunun ikametleri toplansa, 15 günü geçse de seferidir. Ancak, geceyi birinde ikamet etmeye niyet ederse, o zaman oraya girmesiyle mukim olur; çünkü kişinin ikameti, kaldığı, yattığı yere izafe olunur. Hac farzını yerine getirmek için, hac ayının 10 günü içinde Mekke'ye girse ve 15 gün ikamete niyet etse mukim olmaz; çünkü Arafat'a çıkmak zorundadır. Bir yerde 15 günden çok kalmadıkça mukim olamaz. (Bahr-ür-raik) Yolcu bir yerde 15 gün kalmaya niyet ederse mukim olur; ama iki yerde 15 gün kalmaya niyet ederse, bu iki yerin her biri kendi başına bir şehirdir. Dolayısıyla, biri diğerine tâbi değildir. Mekke ve Mina'da toplam 20 gün kalmaya niyet eden, mukim olmaz. Ancak, bu iki yerden birinde 15 gün kalmaya niyet eden mukim olur. (Tuhfet-ül-fukaha) Diğer üç mezhepte seferilik farklıdır. Giriş çıkış günleri hariç, bir yerde dört gün kalmaya niyet eden mukim olur. Bir ihtiyaçtan dolayı bu mezheplerden birisini taklit eden Hanefi de, taklit ettiği mezhebin şart ve müfsitlerine riayet eder. Yani dört gün kalınca mukim olur ve namazlarını kısaltamaz. Tel: 0 212 - 454 38 20 www.dinimizislam.com - www.mehmetalidemirbas.com