Mezhebi taklit vaciptir
Sual: Bir mezhebi taklit etmek vacip midir? CEVAP: Evet vaciptir. Dört delil ile bildirelim: 1- Birinci delil: Eshab-ı kiramın asrından ve ondan sonraki asırdan, bu zamana kadar, bütün Müslümanlar, dört mezhepten birini taklit etmişler. Bunda icma hasıl olmuştur. Şu üç hadis-i şerif de bu icmanın sahih olduğunu göstermektedir: (Ümmetim dalalet olan bir şeyde icma yapmaz!) [İ.Ahmed] (Allahü teâlânın rızası, icmadadır. Cemaatten ayrılan, Cehenneme gider.) [İbni Asakir] (Cemaatten ayrılan, yüzüstü Cehenneme düşer.) [Taberani] 2- İkinci delil: Bir âyet-i kerime meali: (O gün, her fırkayı imamları ile çağırırız!) [İsra 71] Kadi Beydavi hazretleri, bu âyetin tefsirinde, (Her ümmeti Peygamberleri ve dinde uydukları imamların isimleri ile çağırırız) buyuruyor. Medarik'te de böyle yazılıdır. Mealim-üt-tenzil tefsirinde (İbni Abbas, kendilerini dalalete veya hidayete sürükleyen devlet reisleri ile çağrılır dedi. Said bin Müseyyib ise, her kavim, kendilerini hayra ve şerre sürükleyen reislerinin yanına toplanırlar dedi) demektedir. Tefsiri Hüseyni'de ve Ruh-ul-beyan'da (Mezhebinin imamı ile çağrılırlar. Mesela, ya Şafii yahut ya Hanefi denilir) demektedir. Demek ki, kâmil olan imamlar kendilerine uyanlara şefaat edecekler. Kıyamette herkes mezhep imamının ismi ile çağrılacaktır. İmam, kendisini taklit edene, şefaat edecektir. Dört mezhep imamlarının her biri böyle yüksek idi. Lokman suresinin 15. âyetinde, (Bana inabet edenin yoluna tâbi ol) buyurdu. Bu dört büyük imamın, Allahü teâlâya inabet etmiş oldukları söz birliği ile bildirilmiştir. 3- Üçüncü delil: Bir âyet meali: (Hidayet yolunu öğrendikten sonra, Resule uymayıp müminlerin yolundan ayrılanı, saptığı yola sürükler, Cehenneme sokarız!) [Nisa 114] İmam-ı Şafii'ye İcmaın delil olduğunu gösteren âyet hangisidir diye sordular. Cevap olarak, bu âyeti gösterdi. Bu âyet, müminlerin yolundan ayrılmayı haram ettiği için, bu yola uymak vacib olur. Medarik tefsirinde, bu âyet açıklanırken, (İcmaın delil olduğunu ve Kitaptan, Sünnetten ayrılmak caiz olmadığı gibi, icmadan ayrılmanın da caiz olmadığını bu âyet göstermektedir) buyurulmaktadır. Beydavi tefsiri de, bu âyeti açıklarken, (Bu âyet, icmadan ayrılmanın haram olduğunu gösteriyor. Müminlerin yolundan ayrılmak haram olunca, bu yola uymak vacib olur) buyuruyor. Bu ümmetin salihleri, âlimleri, (Bir mezhebi taklit etmek vaciptir. Mezhepsiz olmak büyük günahtır) dediler. Âlimlerin bu söz birliğinden ayrılmak, bu âyetten ayrılmak olur. Bir ayet meali de şöyle: (Siz, insanlar için hayırlı ümmetsiniz.) [Âl-i İmran 110] Bu ümmetin âlimleri mezhepsizliğin kötü olduğunu bildirdiler. Bunun için, mezhepsiz olmak caizdir diyerek, âlimlerin bu sözlerinden ayrılan, bu âyet-i kerimeyi inkâr etmiş olur. 4- Dördüncü delil: Bir âyet meali: (Bilmiyorsanız, zikir ehline sorunuz!) [Nahl 43] Bu âyet, ibadetlerin ve işlerin nasıl yapılacağını bilmeyenlerin, bilenlerden sorup öğrenmelerini emretmektedir. Bunun için, bir kimse, yapacağı şeyi, mezhebinin kitaplarından okuyup öğrenmesi gerekir. Öğrendiğine göre yapan, o müctehidi taklit etmiş olur. Müctehide uymayan mezhepsiz olur.