Mezhep taklidi ve telfik
Sual: Başka bir mezhep hangi hallerde taklit edilir ve telfik nedir? CEVAP: Zaruret olmasa da, bir ihtiyaç olunca, başka bir mezhebi taklit caiz olur. Kendi mezhebine göre yapılamayan bir işi, başka bir mezhep taklit edilerek yapılırken, o mezhebin o konudaki şartlarını da yapabildiği kadarıyla yerine getirmek, yani farz ve müfsitlerine riayet etmek şarttır. Harac [güçlük] olmadan ve şartlarını gözetmeden taklit ederse, buna telfik denir ki, caiz değildir. (Tahtavi) Hanefiler için birkaç örnek: 1- İhtiyaç halinde her konuda taklit caiz olur. Hanefi mezhebinde olanların, harac [güçlük] olunca, mesela doktor ameliyatta, öğrenci imtihanda, güvenlik görevlisi nöbetteyse, kadın emzikli veya istihazalıysa, abdesti bozan özürlerde, hastalıkta yahut abdest ve teyemmüm için zorluk çekenlerin, âmânın, yer altında çalışırken, namaz vaktini anlamakta aciz olanın, canından, malından veya namusundan korkanın, maişetine zarar gelecek olanın, mukimken de, Hanbeli mezhebini taklit edip, iki namazı cem ederek kılmaları caiz olur. 2- Evli karı kocanın, bir kere süt emerek, sütkardeş oldukları meydana çıkınca, diğer 3 mezhepten birini taklit edip, evliliğe devam edebilirler. Diğer 3 mezhepte, 5 kere doya doya emmek gerekir. 3- Annesiyle, kızıyla, kayınvalidesiyle hürmet-i müsahere olunca, Şafii veya Maliki mezhebi taklit edilerek nikâhları yapılır ve evliliklerine devam ederler. 4- Seferde, ihtiyaç olunca, diğer üç mezhepten biri taklit edilerek iki namaz cem edilebilir. 5- Semavi özür halinde, mesela ishalini tutamayan, çıbanından veya yarasından kan akan, ağrıyla gözünden yaş gelen, burnu kanayan, kulağından irin akan, makatından solucan çıkan, idrarını tutamayan, basurundan kan, fistülünden, göbeğinden akıntı çıkan, elde olmadan gaz kaçıran, ağız dolusu kusan kimsenin, abdestinin bozulmaması için Maliki'yi taklit etmesi sahih olur. Şafiiler için birkaç örnek: 1- Hacda, karşı cinse dokununca abdestin bozulmaması için Hanefi'yi taklit caiz olur. 2- Sekiz veya üç sınıf bulunmayınca, Hanefi'yi taklit ederek zekât vermek sahihtir. 3- Bir genç, bir kızı kaçırsa, nikâh için kızın babasının veya velisinin izin vermesi şarttır. Bu mümkün olmayınca, nikâh yapabilmeleri için Hanefi'yi taklit etmeleri caiz olur. 4- Bir doktor, kadın hastaları muayene ederken abdestinin bozulmaması için, muayene esnasında Hanefi veya Maliki mezhebini taklit etmesi caizdir. 5- Kalabalık insanların bulunduğu çarşıda, pazarda, otobüslerde, karşı cinse dokununca abdestin bozulmaması için Hanefi veya Maliki taklit edilebilir. Tel: 0 212 - 454 38 20 Faks: 0 212 - 454 38 29 www.dinimizislam.com - www.mehmetalidemirbas.com