Ticarette haramlardan sakınmak

Yapılan ticaret, ahiret kazancına mâni olmamalıdır. İnsanın asıl sermayesi, dini ve ahiretidir. Bu sermayeyi kaptırmamak için şunlara dikkat etmelidir: 1- Niyet önemlidir. Hadis-i şerifte (Ameller niyete göre, iyi veya kötü olur) buyuruldu. Tâat ve mubahlara niyete göre sevap verilir. Her mubah, iyi niyetle yapılınca sevap, kötü niyetle yapılınca günah olur. Her sabah şöyle niyet etmelidir: (Kendimin ve çoluk çocuğumun rızkını kazanmak, onları kimseye muhtaç bırakmamak, Allahü teâlâya rahat ibadet edebilmek, ahiret yolunda yürüyebilmek için, vazifeme gidiyorum) demeli! O gün insanlara iyilik etmeyi düşünmelidir! Böyle niyet eden kimse, vazifesini yaptığı kadar, hep sevap kazanır. Artık onun her işi, ibadet olur. 2- Dinimize aykırı olmayan her sanat, farz-ı kifayedir. Bunun için bir sanat [bir iş] sahibi olmak farz olan bir ibadettir. Mesela savaş vasıtalarını en modern şekilde yapmaya çalışmak farzdır. Bu vasıtaları yapabilmek için, gerekli ilimleri, bu niyet ile okumak ibadet olur. Namaz kılan insanın bu niyet ile mubah olan her işi ibadet olur. Namaz kılmayanın her hareketi de günah olur. O halde, her müslüman, namazını kılmalı, sonra farz olduğunu düşünerek, işini, vazifesini yapmalı! 3- Dünya işleri, ahiret için çalışmaya mâni olmamalı! Kur'an-ı kerimde buyuruldu ki: (Mallarınız ve çocuklarınız, Allahı hatırlamanıza mâni olmasın!) [Münâfikun 9] 4- Çarşıda, işte, Allahü teâlâyı anmalı, her an Onu hatırlamalıdır! Dili ve kalbi boş kalmamalı! Çünkü, o anda kaçırdığını, bütün dünyayı verse, bir daha eline geçiremez. Gafiller arasında Allahı anmak, hatırlamak daha çok sevaptır. Hadis-i şerifte, (Gafiller arasında Allahı zikreden [anan], kuru ağaçlar arasındaki yeşil fidana, ölüler yanında diriye ve herkes savaştan kaçarken, aslan gibi savaşana benzer) buyuruldu. İbadetlerine yardım niyeti ile dünyaya çalışanlara çok sevap verilir. Yalnız para için çalışanlar, sevaptan mahrum kalır. Dinimizde çalışmak ibadettir. Ancak itikadı düzgün olan, namazını kılan ve niyeti düzgün olanların çalışmaları ibadet olur. Diğerlerinin çalışması ibadet olmaz. 5- Dünyaya çok düşkün olmamalı! Mesela, işe herkesten önce gidip, herkesten sonra gelmemeli! Sabah namazı kılmadan, kitap okuyup birkaç şey öğrenmeden işe gitmemeyi âdet edinmeli! Abdestli bulunmaya gayret etmeli. İhtiyacı kadar para kazanınca, ahireti kazanmakla meşgul olmalı! Çünkü, ahiret hayatı sonsuzdur. 6- Şüpheli şeylerden kaçınmalı! Zalimlerle, hile yapanlarla, çok yemin edenlerle alış veriş etmemeli! Zalimlere, fasıklara veresiye satmamalı! Çünkü, öldükleri zaman onlar için üzülür. Halbuki, zalimler [İslamiyete eli ile, dili ile, kalemi ile zarar yapanlar] ölünce üzülmek günahtır. 7- Alış veriş yaptığı kimse ile olan sözlerini, hareketlerini düşünmeli, aldığını, verdiğini doğru hesap etmeli! Kıyamette, bunların hepsinden hesap vereceğini bilmeli! Her sanat ve her ticarette hile yapmamak farzdır. Müşteriye herhangi bir şekilde zarar vermemeli! Zarar veren her iş, zulümdür. Zulüm ise haramdır. Her müslüman, kendisine yapılmasını istemediği bir şeyi, hiç kimseye yapmamalı! Mesela, sattığı malı, aşırı övmemeli, malın kusurunu gizlememeli, ölçüde, tartıda hile yapmamalı! Satış fiyatında hile yapmamalıdır! Piyasayı bilmeyenlere yüksek fiyatla mal satmak da haramdır. Piyasadaki fiyatı bunlardan gizlemek günahtır.