Zerre imana sahip olmak
Sual: Kelim-i şehadeti söyleyip imanla ölen herkes mutlaka Cennete girecek midir? CEVAP: Zerre imana sahip olan elbette girecektir. Ancak, ibadet etmeyen ve günahlardan kaçınmayan imanını muhafaza edemez, küfre düşer. Muhafaza edebilen ise muhakkak Cennete girer. Hz. Muaz anlatır: Resulullah, (Ya Muaz, Allah'ın, kulları üzerine ve kulların Allah üzerine hakkı nedir?) buyurdu. Ben de, (Allah ve Resulü daha iyi bilir) dedim. (Allah'ın kulları üzerine hakkı, Allah'a [Onun bildirdiği gibi inanarak, beğenerek] ibadet etmeleri ve Ona şerik koşmamalarıdır. Kulların Allah üzerine hakkı da, Ona şerik koşmayana azap etmemesidir) buyurdu. (Ya Resulallah insanlara bu müjdeyi vereyim) mi diye sorunca, (Hayır, buna güvenirler de iyi işlerden vazgeçebilirler [diğer emir ve yasaklara riayet etmeyip felakete düşebilirler]) buyurdu. (Buhari, Müslim, Tirmizi) Resulullah, (Allah'tan başka ilah olmadığına, Muhammed'in Allahın Resulü olduğuna ihlasla şehadet eden [bunu muhafaza edip Müslüman olarak ölen] herkese, Allah ateşi haram kıldı) buyurunca, (Ya Resulallah bunu insanlara haber vereyim mi) dedim. (O zaman buna güvenirler de iyi işlerden vazgeçerler) buyurdu. (Buhari, Müslim, Tirmizi) Hz. Muaz, bildiği şeyi gizlemek günahından kurtulmak için bunu vefatından az önce haber verdi. İctihad delildir Sual: İctihadın dinde delil olduğuna dair bir hadis var mıdır? CEVAP: Delil olmasa müctehidler hiç ictihad eder miydi? Bir hadis-i şerif meali şöyledir: Resulullah, Muaz bin Cebel'i Yemen'e vali olarak gönderirken buyurdu ki: - Orada ne ile hüküm edeceksin? - Allahın kitabı ile... - Allahın kitabında bulamazsan? - Allahın Resulünün sünneti ile... - Resulullahın sünnetinde de bulamazsan? - İctihad ederek, anladığımla hüküm veririm. Resulullah, mübarek elini Muaz'ın göğsüne koyup, (Elhamdülillah, Allahü teala, Resulünün elçisini, Resulullahın rızasına uygun eyledi) buyurdu. (Tirmizi, Ebu Davud, Darimi) İstihsan nedir? Sual: İbni Hazm, kıyasın, istihsanın ve taklidin câiz olmadığını bildiriyor. İstihsan nedir? CEVAP: İbni Hazm'ın kendisi de sözü de senet değildir. Selef-i salihini beğenmeyip hak yoldan ayrılarak Zahiriye fırkasına girmiş felsefeci bir âlimdir. (Keşf-üz-zünun) İstihsan, birçok müctehid tarafından dinde delil kabul edilmiştir. İstihsan, müctehidin daha kuvvetli gördüğü bir husustan dolayı, bir meselede benzerlerinin hükmünden başka bir hüküm vermesidir. Hanefi müctehidleri gibi İmam Mâlik de, "İstihsan ilmin onda dokuzudur" diyerek istihsanı övmüştür. İmam Şafiî, istihsanı bir delil saymamıştır. Bazı kimseler, "Niye İmam-ı Şafii, istihsanı delil kabul etmemiştir" diyorlar. Doğru cevabı, müctehid olduğu içindir. Müctehid, kendi ictihadı ile hareket etmek zorundadır. Hanefi müctehidleri, İmam-ı Şafii'ye istihsan delildir, sen de kabul et demedikleri gibi, İmam-ı Şafii de, istihsan delil değildir, siz de kabul etmeyin demez. Çünkü ictihad ictihadla nakzedilmez. Yani bir müctehidin ictihadı ile başka müctehidin ictihadı bâtıl sayılamaz.