Abhazya'dan notlar...

İsmi Abhazya olan ülkede Abhazlar (Abaza) maalesef azınlıktadır. 600 bin olan ülke nüfusunun yüzde 18'i Abaza'dır ve sayıları giderek azalmaktadır. Abhazya devlet yetkilileri tarafından, her ailenin en az 3 çocuğu olmalıdır ihtar ve tavsiyesini sık sık yapılmaktadır. 16 ve 19. asırlar arası 300 yıl Osmanlı toprağı olan Abhazya'da 600 bin kişinin yüzde 18'i Abhaz, yüzde 44'ü Gürcü ve Laz, yüzde 14'ü Rus, yüzde 14'ü Ermeni, yüzde 3'ü Ukran, yüzde 3'ü Osmanlı Türk'ü ve Tatar Türk'ü yüzde 4'ü de Oset ve Belarus'tur. Abhaz ya da Abaza (Apsua) Abask ve Apsil halklarının birleşmesinden meydana gelmiştir. Abhazya'nın yüzölçümü 8600 kilometrekaredir. Abazaların tarihi M.Ö. 3 bin yıl öncelere dayanır. Tarih sahnesine 730 yılında Abhazya krallığını kurarak çıktılar. 9. asırda bütün Gürcistan'ı içine alarak genişlediler. 10. asırda Bizans tarafından işgal edildi. 16-19. yüzyıllar arası Osmanlı toprağı olarak altın çağını yaşadılar. Osmanlının zayıflaması ile 1810 yılında Rusya tarafından işgal edildi. 1818-1850 arasında aralıklarla Rusya'ya karşı direniş yapıldı. 1850 sonrası cephe savaşları oldu. Rusya Abazaların yüzde 70'ini Abhazya topraklarından sürdüler. Soykırım yaptılar. Ülkelerini terk edenlerin çoğu Anadolu'ya yerleşti. Şu anda Anadolu'da Abhazya asıllı 400 bin kişinin yaşadığı tahmin edilmektedir. Abazaların çilesi bitmedi. 1921'de Lenin, Efraim Yaşba, Nestor ve Lokoba tarafından, Abhazya Soyvet Sosyalist Cumhuriyeti kuruldu. Lenin ölünce Stalin iktidar oldu ve 1931'de Abhazya'yı cumhuriyet statüsünden çıkararak özerk cumhuriyet yaptı. Zorla Gürcistan'a bağlandı. Abazalar Gürcistan ile geçinemediler. Abhazya'nın Gürcüleştirilmesine karşı çıktılar. Sovyetler Birliği dağılınca Abhazya 25 Ağustos 1990 tarihinde bağımsızlık kararı aldı. Ve ilk defa Rusya Millet Meclisi (Duma) Abhazya'nın ve Güney Osetya'nın bağımsızlığını kısa bir müddet önce tanıdı. Bu Gürcistan'ın parçalanması demektir. ABD ve AB'nin bu karara karşı çıkması Soğuk savaşı yeniden gündeme getirdi. Abhazya'nın başkenti Suhum'dur. Akua diye isimlendirilen bu kentin 2500 yıllık tarihi vardır. Kafkasya'nın dış kapısıdır. Osmanlı devrinde Suhum'un ismi (Su-Kumkale) idi. Kuzey Kafkasya'da en az 30'a yakın etnik grup vardır. Türkiye giderek ısınan Kafkasya meselesinde çok dengeli ve akıllı bir politika takip etmeye âdeta mahkumdur.