Böceklerdeki hikmetler

Karınca, mayıs böceği ve benzerlerinin, cüsselerine göre taşıyabildikleri yükün ağırlığı karşısında insanın hayret duyması lazım. Bu hakikati, 1868 yılında yaptığı bir tecrübe ile ilk defa ortaya çıkaran Belçikalı tabiat bilgini Felix Plateau'dur. Böceklerin kuvvetini ölçmeyi aklına koyan bu kişi, işe mayıs böcekleriyle başladı. İlaçla yarı baygın hale getirdiği böceklerden ondört tanesini sırtüstü yatırıp, hepsini birden iplikle, hemcinslerinden gücü kuvveti yerinde birine bağladı. Olanca gayretini sarfeden hayvancık güçlükle de olsa, vücuduna bağlanan kendisinin 14 misli ağırlığı sürüklemeye muvaffak oldu. İnsanın aynı marifeti gösterebilmesi için, 900 kilo ağırlığında bir yükü sürükleyebilmesi icabeder. Aynı şartlar altında hareket etmek suretiyle bir at da, kendi ağırlığının ancak üçte ikisini çekebilir. Şu hale göre mayıs böceği, ilk bakışta attan yirmi defa daha kuvvetlidir. Son senelerde yapılan araştırmalar neticesinde böceklerin esrarengiz dünyaları hakkında aydınlatıcı bilgilere ulaşılmıştır. Örneğin daha kuvvetli, daha mukavim ve birçok bakımdan hayat şartlarına karşı bizlerden daha iyi durumdalar. Brezilya'da bir tür karınca vardır ki, bunlar yuvalarının inşasında 250 metreküp toprak kullanırlar. Her amele karınca, kısa süren hayatı boyunca, kendi ağırlığının 5000 misline tekabül eden bir kilo toprak taşır. İnsanların bu çapta bir işi becerebilmeleri için herbirinin 350 ton tuğla ve çimento taşıması gerekir. Bir arı, kovana giren kendisinden 24 misli ağır bir yabancıyı yakaladığı gibi dışarı sürükleyebilir. Ancak yirmi miligram çeken karınca, elli iki defa daha ağır olan lezzetli bir tohumu dört nala koşarak ağzında taşımak suretiyle arıyı fersah fersah geride bırakır. 70 kiloluk bir insan için bu, üç buçuk tonluk bir yüke tekabül eder. Fakat bu sahada bütün benzerlerine tefevvük ederek şampiyonlar şampiyonu unvanına hak kazanan (Lucane) adındaki büyük makaslı böceğin atletik kabiliyetine hayran olmamak mümkün değil. Amerikan tabiat bilgini (Ross E. Hutchins) bu hayvancıklardan birini 150 gram ağırlığında ufacık bir kızağa koşmağa muvaffak olmuştur. Aynı kabiliyet ve evsafta bir atletin 8 veya 9 ton ağırlığındaki bir kamyonu, devrildiği hendekten kaldırmasına muadil bir iş. Ayakları ikibuçuk milimetre uzunluğunda olan pirenin, bir sıçrayışla, masanın öbür ucuna ulaştığını hepimiz biliriz. Dünyamızda aynı vasıflara sahip bir olimpiyat şampiyonu bulunsaydı, bir sıçrayışta 215 metre atlamalıydı. Saatte 8 kilometre mesafe alan sinek, hiç durmadan dört ila beş saat uçabilir. Çekirge 20, arı 80 kilometre hızla uçarlar. Şeffaf kanatlı narin yusufçuk hiçbir yere konmadan 100 kilometrelik mesafe katetmek suretiyle bütün tabiat bilginlerinin hayranlığını kazanmıştır. İşte iç içe âlemlerden ve esrar perdelerinden ibaret dünyamızdan bir çizgi.