Bu kez soğuk savaş!

20. yüzyılın çözüme kavuşturulamamış en büyük meselelerinden biri olan Kosova sorunu, 2008 yılında da uluslararası gündemin en önemli maddelerinden birini oluşturacak gibi duruyor. Rusya ve Sırbistan'ın konunun BM'de çözülmesi yönündeki değişmez tutumu, buna karşın, Avrupa Birliği ve ABD'nin Kosova'nın tek yanlı bağımsızlık ilanına göz yumması, meselenin tek yanlı bağımsızlık ilanıyla sınırlı kalmayacağı endişesini uyandırıyor. Kosova, tek başına Kosova sorununun çapını aşacak güce sahiptir. Etkileri Kafkas coğrafyasına kadar uzanabilecek etnik bir çatışmanın doğuş yeri olabilir. Dünya tarafından izole edilen Kıbrıs Türkünün politik mücadelesi için emsal teşkil edebilir. Kosova kendisini bağımsız bir ülke olarak görebilir, ancak Rusya tarafından tanınmadan asla BM üyesi olamaz. Üstelik Kosova bağımsız bir ülke mi yoksa sadece AB'nin fiili bölgesi mi olacak? Bu "de facto" yapılanma için süreç işlerken, Kosova'yı Sırbistan'a bağlı bir ülke olarak kabul eden 1244 nolu BM kararı ne olucak? BM bu tek yanlı ilanı nasıl karşılayacak? Muhtemelen, Kosova kendini bağımsız bir ülke gibi görecek ancak BM 1244 nolu karar gereği Kosova'yı tanımayacaktır. Kosova, Avrupa Birliği'nin yumuşak karnıdır. 2003 Avrupa Güvenlik Stratejisi, AB'nin dış politikasının Balkanlar'daki başarılara bağlı olduğunu bir kez daha gösterdi. 18 ay süren müzakerelerin netice vermemesi üzerine Kosova, tek yanlı bağımsızlık ilan etme kararı aldı. Ancak, Kosova'nın bağımsızlık ilanına destek vermek, AB'yi Sırbistan karşısında ağır bir fatura ödemeye mahkûm edebilir. Bu gerçeğin farkında olan birlik, Sırbistan'ı Avrupa ailesinde görmek istediğini ancak Kosovalı Arnavutlara yönelik tarihî rekabetin son bulmasını şart koşuyor. Rusya, BM arabulucularının vesayet altında bağımsızlık tavsiye eden raporunu reddetti. Kosova'da bağımsızlığı kolaylaştıracak planın her aşamasına engel oldu. O halde, ABD ve AB üyelerinin çoğu planladıkları gibi BM onayı olmadan da bağımsız Kosova'yı tanıdığında Devlet Başkanı Putin ne yapacak? Kremlin'in Kosova'ya yeniden askerî müdahalede bulunması ihtimali bugünkü konjonktürde çok zayıf. Ancak, Batının durakmasına yol açacak seçenekleri mevcut. Sırbistan'ın bağımsız Kosova'yı istikrarsızlaştırma çabalarını destek olabilir. Sonuç olarak, Kosova'nın bağımsızlığı bölgede kara bulutları topluyor. Bölgeyi bir arada tutmak için birliğin çok dikkatli ve temkinli adım atması gerek. Bir sonraki adımda, Sırpların yoğun olarak toplandığı kuzey bölgesinin de tek yanlı bağımsızlık ilan edeceği düşünülürse; Avrupa'nın yeni bir ateş çemberiyle karşı karşıya olduğu daha iyi anlaşılır. Üstelik Türkiye ile tam üyelik müzakereleri çerçevesinde cadı kazanını andıran Irak'a komşu olmanın hesabını yapmaya çalışan Avrupa'nın, hemen yanı başındaki Kosova'nın kontrolden çıkıp şiddete gömülmesine asla tahammülü yoktur. Kremlin, Sırbistan'ın kabul etmediği hiçbir çözümü kabul etmeyeceğini üstüne basa basa tekrarlıyor. Kosova, sadece etnik bir çatışma değildir. Soğuk Savaş'tan beri ne kadar yol aldığımızı da test edecektir. Kosova'daki bağımsızlık süreci iyi kontrol edilemez ve Rusya'nın hassas noktalarını zorlayacak gelişmeler olursa Doğu-Batı eksenindeki yeni Soğuk Savaş biraz daha buz kesebilir.