Dar alanda "soğuk" nükleer paslaşmalar

ABD ile Rusya arasında süregelen füze kalkanı krizi kolay kolay çözüleceğe benzemiyor. Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ve Savunma Bakanı Robert Gates'in Moskova'da katıldığı füze zirvesinden bu yana neredeyse değişen hiçbir şey yok. Washington, füze kalkanı projesini İran'a karşı tedbir olarak gördüğünü söylerken, Moskova füzeleri kendisine yönelen bir tehdit olarak algılıyor. "Yıldız Savaşları" projesinin devamı mahiyetinde 90'lı yılların sonunda çıkış alan proje, İran ve Kuzey Kore füzelerinin gelecekte Avrupa'yı hedef alacağı iddiasından beslenirken, Sovyet küllerinden doğan Doğu Avrupa ve Baltık ülkelerinin AB ve NATO çatısı altında toplanması, Rusya'yı, her geçen gün biraz daha nükleer bunalımın göbeğine çekiyor. Restleşmelerin dozu artacak gibi. Daha da kötüsü, çözüm umudu neredeyse hiç yok. Moskova'nın AKKA'yı tek yanlı rafa kaldırmasının ardından orta menzilli füzeler anlaşmasını da çöpe atma pahasına, ABD'nin kalkan üssü olacak Polonya'nın yanı başındaki Beyaz Rusya'ya İskender füzeleri yerleştirme tehdidi yaylım ateşinin uzandığı son nokta. Ancak şimdilik. AKKA'nın askıya alınma kararı hayata geçirilirse Rusya, Avrupa ve özellikle Kafkasya'da taahhüt ettiği kuvvet indirimleri dışında kuvvet bulundurma imkânı elde edecek ve bölgede dengeler kökten değişecektir. Rusya'nın çiçeği burnunda başkanı Dimitri Medvedev'in selefi Putin'le sıkı fıkı olması, Moskova'da Putin parametrelerinin önümüzdeki dönemde de muhafaza edileceğini gösteriyor. Üstelik, Medvedev'in Gazprom'un eski Yönetim Kurulu Başkanı olması, enerji politikalarının Rusya'nın en önemli dış politika aracı olmaya devam edeceğinin habercisi sayılabilir. ABD'nin 2012 yılına kadar Polonya ve Çek Cumhuriyeti'ne füze kalkanı dikme projesi, sadece Rusya-ABD ilişkilerini değil, Rusya'nın Avrupa ile ilişkilerine de ipotek koyuyor. Eskiden Varşova Paktı, şimdilerde ise güvenlik ve ekonomik sebeplerle AB üyesi olan ülkeler Rusya'yı halen bir tehdit olarak algılıyor. Kremlin'in arka bahçesi olarak anılmak istemiyor. Bu durum AB ve Rusya'yı karşı karşıya getiriyor. Projenin, Türkiye'ye bulaştırılmak istenen tarafı da var. Proje kapsamında Orta Doğu'da radar tesis edilebilecek en güçlü adayın Türkiye olduğu düşünülüyor. Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattının güvenliği açısından çok cazip gibi görünse de, Türkiye ve ABD ilişkilerinde Irak ekseninde yaşanan pürüzler sebebiyle Ankara, ABD-Rusya-Avrupa arasındaki tartışmalara dâhil olmadan gelişmeleri temkinli biçimde takip ediyor.