Aciz, fakîr ve hasta hakları
İslâmın haklarından bir diğeri de mü'minlerin avâmını bilhassa zaîf, âciz, yetîm, fakîr, hasta ve dul hakları ve dilenci, yolcu ve misafir haklarıdır. Bakara suresi yüzyirmiyedinci âyet-i kerîmesinde Allahü teâlâ, "Malını Allah rızâsı için yakınlarına yetimlere, fakîrlere, yolcuya, dilenenlere ve köleleri âzâd etmek için verirler." Ve "Yakınlarının fakîrin ve yolcunun hakkını ver..." [İsrâ 26] Ve "Yetîmi küçük görme, dilenciyi kapından çevirme" [Duha] buyurmuştur. Resûlullah "sallallahü aleyhi ve sellem" bir hadîs-i şerîfte "Ben ve yetimlerle olan Cennette (iki parmağını yan yana getirdiler) böyleyiz" buyurdular Bütün hadîs kitaplarında bulunan hadîs-i şerîfte Resûllah "sallallahü aleyhi ve sellem" "Her kim Allaha ve âhıret gününe inanırsa misâfirine ikrâm etsin..." buyurmuştur. Ebû Dâvûd'un hazret-i Ali ve Hüseyin "radıyallahü anhümâ"dan ve İmâm-ı Ahmed'in Hüseyin "radıyallahü anh"dan rivâyet ettikleri hadîs-i şerîfte Resûlullah "sallallahü aleyhi ve sellemin "At üzerinde gelse de bir şey isteyenin hakkı vardır" buyurmuştur. Yanî zengin olup at üzerinde iken de olsa bir şey isteyenin hakkı olur demektir. Halbuki zenginin bir şey istemesi harâmdır. Hazret-i Alî'den "radıyallahü anh" rivâyet edilen bir hadîs-i şerîfte Resûlullah "sallallahü aleyhi ve sellem" "Sizden biriniz aksırıp "Elhamdülillah" dediğinde siz de "yerhamükallah" deyiniz. Zîrâ aksıran kıyâmet günü hakkını isteyecektir." buyurmuştur. Resûlullah "sallallahü aleyhi ve sellem" "Yol üzerinde oturmaktan kaçınınız" buyurunca, Eshâb-ı kirâm, "Yâ Resûlallah, yol üzerinde oturmaktan başka çaremiz yoksa" diye sordular. "O zaman yolun hakkını veriniz" buyurdular. Eshâb-ı kirâm; "Yyolun hakkı nedir?" diye sorunca Resûl-i ekrem efendimiz "Harâmdan gözü muhâfaza etmek, eziyyet vermemek, selâm verene cevap vermek meşrû işleri emir edip, gayr-i meşrû olanlardan nehy etmektir" buyurdular. Ebû Dâvud, Ömer'den "radıyallahü anh" bu kıssaya, "Sıkıntıda olana, imdâd isteyene yardım ediniz ve yolunu kaybedene yol gösteriniz" ifâdesini de rivayet etmişlerdir.