Beş çeşit hilm vardır!

Adamın birisi, Sariyy el-Sakatî hazretlerine, "Hilm ne demektir?" diye sormuş. O da, "Halimliğin hangi kısmını açıklamamı istiyorsun? Zira halimliğin beş kısmı vardır: Birincisi, fıtrî ve tabiî olan hilmdir. Bu, kula Allah'ın bir hibesidir ki kul bununla kendisine haksızlık edenleri affeder; kendisini mahrum kılanlara ihsanda bulunur; münasebetlerini kesmiş de olsalar akrabalarına iyilikte bulunur. İkincisi, hilm-i tehâlümdür. Bu ise, kulun gönlünde hoşnutsuzluk olduğu halde sevab ümid ederek, öfkesini yenmesidir. Üçüncüsü, hilm-i mezmumdur. Bu da, kulun kendisine karşı kusurlu olanlara, içinde kin beslediği halde, bir riya ve süm'a (başkalarına gösteriş ve işittirme) olarak sabırlı davranmasıdır. Dördüncüsü, büyüklenme hilmidir. Bu da kişinin karşısındakini küçümseyip cevap vermeye lâyık görmeyerek susmasıdır. Beşincisi ise; hor ve hakîrlik hilmidir." Kadının birisi bir gün Mâlik bin Dînar'a gelip; "Sen bir mürâîsin!" diyerek hakarette bulunmuş. O da şu karşılığı vermiş: "Ey kadıncağız! Hakikaten benim lâkabımı bildin. Halbuki Basralılar onu kaybetmişler ve bilmiyorlardı." Ebû Hureyre hazretlerinin rivayetine göre, birisi gelip, "Ya Resûlallah, benim yakınlarım var. Ben onları ziyaret ederim, onlar bana gelmez. Ben onlara iyilik ederim, onlar bana kötülük eder. Ben onlara yumuşak davranırım, onlar bana kaba davranırlar" dedi. Resûl-i ekrem; "Onların kötülüğü kendi aleyhlerinedir. Sen böyle davrandığın sürece, Allah sana yardımcı olur ve seni onlardan korur" buyurdu. Yine Ebû Hureyre hazretleri rivayet eder: A'rabînin biri cahilliğinden mescidde su dökündü, insanlar onu linç etmek için kalkıp başına üşüştüler. Bunun üzerine Resûl-i ekrem sallallahü aleyhi ve selem, "Onu bırakınız. Oraya tam bir kova dolusu su dökünüz, zira siz kolaylaştırıcı olarak gönderildiniz, güçleştirici olarak gönderilmediniz" buyurdu. İsâ aleyhisselâm buyururdu ki: "Alçakça söylenen bir söze sabreden bir kul, on sevab kazanır." Hz. Ali de, "Alçakça söylenen bir söze karşılık vereyim deme. Çünkü o sözün sahibinde onun gibi daha nice düşük sözler vardır. Cevabınıza yine onlarla cevab verir" buyurdu. Tel: 0 212 - 454 38 21 www.mehmetoruc.com e-mail: mehmet.oruc@tg.com.tr