Doğru olan orta yoldur

Dinimiz, arzuların, hislerin meşru bir şekilde kullanılmasını, aşırılıklardan kaçınılmasını emretmektedir. Ölçülü kullanılmazsa kontrol elden çıkar. Mesela çoğu zaman şehvet, insanoğlunu tahakküm altına alır. Öyle bir hâle getirir ki insanın aklı o şehvetin fuhşiyatın içinden çıkamaz. Fakat riyazet yapmak, oruç tutmak sûretiyle şehvet normal sınıra çekilebilir. Dinimiz ahlâkta ifrat ve tefrit yani aşırılıkları değil de normalini, orta hâlini emretmektedir. Örneğin cömertlik, dinen övülen bir ahlâktır. Aslında cömertlik, israf ile cimrilik arasında bir ahlâktır. Eğer dikkat edilmezse, israfa, cimriliğe kaçılırsa harama düşülmüş olur. Allahü teâlâ cömerdi medh-ü sena ederek şöyle buyurmuştur: "Ve harcadıkları zaman israf etmezler, cimrilik de yapmazlar; harcamaları bu ikisinin arasında dengeli olur." (Furkan/67) "Elini boynuna bağlama, büsbütün de onu açıp israf etme ki sonra kınanmış olursun ve eli boş, açıkta kalırsın!" (İsrâ/29) Yemede içmede de böyledir, gaye, oburluk değil, ibadetini, hayatını devam ettirebilmek için yemelidir. Nitekim Allahü teâlâ şöyle buyurmuştur: "Ey âdemoğulları! Her namazınızda süslü elbisenizi giyin. Yiyin, için, israf etmeyin; çünkü Allah israf edenleri sevmez!" (A'raf/31) Hazreti Peygamber de şöyle buyurmuştur: "İşlerin en hayırlısı orta (mutedil) olanlarıdır." Kalb kötü huylardan uzak kalınca rahat olur. Mesela, mala iltifat edip onun dağıtılmaması kötü huy olduğu için kalb sıkılır. Çünkü Allah için vermede zorlanan bir kimsenin kalbi cimriliğe, bu da malı yığmaya meyleder. Bu bakımdan kalbin kemâli, bu iki vasıftan uzaklaşmasıdır. Malı dağıtmak mümkün olmazsa, orta derecede olmalıdır. Zira ılık su, ne sıcak ve ne de soğuktur, bunların arasında bir derecedir. Sanki sıcaklık vasfından da soğukluk vasfından da uzaktır. Böylece cömertlik de israf ile cimrilik arasındadır. Diğer ahlâklar da böyledir. Bu bakımdan işlerin ifrat ve tefrit yani, aşırı iki uca düşmesi kötüdür. İşte güzel olan da budur, huyun terbiyesi budur. > Tel: 0 212 - 454 38 21 www.mehmetoruc.com e-mail: mehmet.oruc@tg.com.tr