Dünya ve ahiret saadeti için

Bir müslüman, dünyada azîz, âhirette saîd, Cennetlik olmasını isterse, kendisinde şu üç huy bulunması lazım: 1- Mahlûklardan hiçbir şey beklememek. 2- Müslümanları gıybet etmemek. 3- Başkasının hakkı olan bir şeyi almamak. Allahü teâlâ üç şeyi çok sever: 1- Cömertlik. 2- Korkmadığı kimsenin yanında doğruyu söylemek. 3- Gizli yerlerde de Allahü teâlâdan korkmak. Allahü teâlâ, Tûr-i Sinâda, Mûsâ aleyhisselâma buyurdu ki: "Bir kimseye, 'Hak teâlâdan kork' deseler, o kimse de 'Allahdan korkmağı bana mı öğretiyorsun? Sen Allahdan kork!' derse, en fenâ insan odur." Bahîl, hasîs, cimri demektir. Cimrilik şudur ki, bir kimse bir iş için muhtâc olur da diğeri de kıskanıp, ona o şeyi öğretmezse cimrilik etmiş olur. Cimriliğin en kötüsü de, bildiği halde müslümanlara emr-i ma'rûf ve nehy-i münker yapmıyanlardır. Onlara dinlerini öğretmiyenlerdir. Veya yanlış öğretenlerdir. Peygamberimiz "aleyhisselâm" buyurdu ki: "Cimri olanlar, her ne kadar zâhid olsalar da Cennete giremezler." Tövbe ederse veya Cehennemde cezasını çektikten sonra Cennete girebilir. Hased ise, bir kimsenin hayırlı bir işi veya evi, malı, mülkü, ilmi olsa, o kimseden bunların gitmesini, onda olmayıp, kendinde olmasını istemektir. Onda olduğu gibi kendisinde de olmasını istemek hased olmaz. Buna gıbta etmek, imrenmek denir. Günah değildir. Sultân-ı Enbiyâ "sallallahü aleyhi ve sellem" buyurdu ki: "Hased, ateşin odunu yediği gibi, hasenâtı, yanî iyilikleri yer." Riyâ ise, namaz, oruç, sadaka ve yol, câmi yapdırmak gibi hayırlı amelleri, insanlar görsün de beğensinler diye yapmaktır. İşte böyle bir maksatla yapılan işlerin hepsi riyâ faslına dâhildir. Riyâ, küçük şirktir. Tövbe etmedikçe, kat'iyyen af olunmaz. İlmi ile amel etmemek, amelinde salâh ve ihlâs olmamak ve din âlimlerine, ibâdet edenlere, ezâna, mubârek günlere kıymet vermemek de şakâvet, küfr alâmetidir.