İslam büyüklerinin üzerinde çok durdukları konulardan biri de sevgi konusudur. Gerçek sevgi, sevginin kaynağı, sevginin çeşitleri, sebepleri üzerine çok yazılar, kitaplar yazmışlardır. İmam-ı Gazali hazretleri insanın neyi, niçin sevdiğini şöyle izah etmektedir: İnsanın birinci olarak ilk sevdiği şey kendisidir. İnsan varlığının devamını sever. Ölümü sevmez. Bunu sadece ölümden sonraki korku ve azabdan değil, ölümünün zorluklarından sakındığı için de değil, elemsiz, aniden öldürülse, sevapsız ve ikapsız öldürülse yine ölümü istemez. Varlığın devamı sevimli olunca, varlığın kemâli de sevimli olur; zira eksiklik, kemâli engeller. İnsan, helâk ve yokluk, sıfatlarda ve vücudun kemâlinde nefret edilen bir şeydir; varlık esasının devamının güzel olduğu gibi, kemâl sıfatının varlığı da güzeldir. İnsan zatından sonra azalarını, sonra malını, evladını, ailesini ve dostlarını sever. Organlarının sağlam olmasını istemesi de kendisini sevmesindendir. Bu bakımdan azalar sevimlidir. Selâmetli olmaları da sevimlidir. Çünkü varlığın kemâl ve devamı azaların sağlamlığına bağlıdır. Mal sevimlidir, çünkü mal da varlık ve kemâlin devamında alettir. Diğer sebepler de böyledir. İnsan, bu şeyleri var olmalarından dolayı değil, kendisinin varlık ve kemâlinin bunlara bağlı olduğundan dolayı sever. Hatta insan çocuğundan bir fayda görmediği, onun için meşakkatlere girdiği halde onu sever. Çünkü o yok olduktan sonra çocuk, kendisinin halefi olur. Bu bakımdan çocuğun yaşamasında bir nevi kendisinin devamı vardır. İşte nefsinin kalıcı olmasını sevdiğinden dolayı yerine geçecek olan bir kimsenin kalıcı olmasını sever. Sanki o, onun bir parçasıdır. Akrabalarını ve ailesini sevmesi de nefsinin kemâlini sevmesine dönüşür. Çünkü o, nefsini onlarla çok, onlar sebebiyle kuvvetli ve onların kemâliyle güzelleşmiş görür; zira aşiret, mal ve haricî sebepler insanı kemâle doğru götüren kanat gibidir. Öyleyse ilk sevilen şey, her dirinin yanında kendisinin zati ve zatının kemâli ve kendisinin hayatta kalmasını sağlayan şeylerdir. Tel: 0 212 - 454 38 21 www.mehmetoruc.com e-mail: mehmet.oruc@tg.com.tr