İşlerin en hayırlısı

İmam-ı Gazali hazretleri buyurdu ki: Her işte ve her ahlâkta en güzeli orta yoldur; çünkü işlerin en hayırlısı orta yolda olmaktır. Yemek hususunda da böyle olmalıdır. Burada, en faziletli davranış, midenin ağırlığını hissetmeyecek ve açlığın elemini duymayacak derecede yemektir. Öyle bir derecede yemelidir ki karnını unutmalıdır. Açlık kendisine asla tesir etmemelidir. Çünkü yemenin hedefi; hayatı devam ettirmek ve ibâdet için kuvvet temin etmektir. Midenin ağırlığı ise, insanı ibâdetten meneder. Açlığın elemi de kalbi meşgul eder ve dolayısıyla ibâdetten meneder. Açlık ve tokluğu hissetmediği zaman insanoğlu için ibâdet ve düşünce kolaylaşır. Nefsi hafîfleşir. Nefsin hafîfleşmesiyle birlikte çalışma azmi de artar. Bu bakımdan öyle bir şekilde yemelidir ki yenilen maddenin kendisinde olumsuz tesiri kalmamalıdır. Böylece meleklere benzemiş olur. Çünkü melekler hem yemeğin ağırlığından, hem de açlığın eleminden uzaktırlar. İnsanın gayesi ise, meleklere uymak olmalıdır. İnsan-oğlunun yemekten ve açlıktan kurtuluşu olmadığı zaman bu iki taraftan da uzak olan mûtedil bir şekilde davranması gerekir. Âdemoğlunun orta yolu seçmek sûretiyle ifrat ve tefritten, aşırılıklardan uzaklaşmak istemesi bir ateş çemberi içerisine düşen bir karıncanın haline benzer. Şöyle ki; karınca, kendisini çepeçevre kuşatan ve içinden çıkılması mümkün olmayan ateşin hararetinden kaçar. Çemberin merkez noktasına varıncaya kadar da bu kaçışı devam eder. Eğer karınca ölürse, mutlaka bu orta noktada ölür; çünkü bu nokta karıncayı çevreleyen ateşin hararetinden en uzak olan yerdir. İşte nefsin arzuları da böyledir; ateşin karıncayı kuşatması gibi insanoğlunu kuşatmıştır. İnsan hiçbir zaman bu çemberin dışına çıkamaz. Bu bakımdan insanoğlunun meleklere en fazla benzediği hali, ifrat ve tefritten, aşırılıklardan uzaklaşma hâlidir. Hazreti Peygamber şu hadîs-i şerîfiyle bunu ne güzel anlatmıştır: "İşlerin en hayırlısı orta olanıdır." Şu âyette de buna işaret vardır: "Yiyiniz, içiniz; (fakat) israf etmeyiniz." (A'raf/31) > Tel: 0 212 - 454 38 21 www.mehmetoruc.com e-mail: mehmet.oruc@tg.com.tr