İsraf nedir?

Çok kimse israfın ne olduğunu, nelerin israfa sebep olduğunu bilmediği için israfa düşer. Bunun için herkesce bilinmiyen, hatırlatılması lâzım olan israflar da vardır. Meselâ, meyve ve ekin toplandıkdan sonra, bunları iyi saklamayıp kendiliklerinden bozulmaları veya nem alarak, çürümeleri veya kurt, güve, fâre, karınca ve benzeri canlıların yemeleri hep israftır. Ekmek, et, etsuyu, peynir gibi gıdaların ve hurma, karpuz, soğan gibi meyvelerin ve kuru incir, kuru üzüm, kayısı gibi kuru meyvelerin ve buğday, arpa, mercimek gibi hubûbâtın ve elbise, kumaş, kitâb gibi eşyanın, böylece, israf edildikleri çok görülmektedir. Yemek artıklarını dökmek, tabakta yemek bırakmak israftır. Sofra bezi ve masa üstüne düşen ekmek ve yemek kırıntılarını toplamayıp atmak da israftır. Bu kırıntıları toplayıp kedi, köpek, koyun, sığır, karınca, kuş, tavuk gibi hayvanlara yedirmek israf olmaz. Resûlullah "sallallahü aleyhi ve sellem", "Şeytân, her işinizde sizinle berâber bulunur. Hattâ, yemekte bile. Birinizin lokması düşerse, onu alıp temizleyip yesin. O lokmayı şeytâna bırakmasın! Çünkü, bereketin hangi lokmada olduğu bilinmez" buyurdu. Düşen lokmayı alıp yemek, insanı israftan kurtardığı gibi, kibir ve riyâyı giderir. Berekete kavuşturur. Bilhâssa Peygamberlerin "aleyhimüsselâm" efendisine uymak ve emrini yapmak şerefini kazandırır. Mevcûddan istifâdeye ve gelecek nimetin artmasına sebeb olur. Fasülye, pirinç, nohud gibi şeyleri yıkarken dökmek ve dökülenleri toplamamak israftır. Elbise, çorap, ayakkabı gibi giyim eşyâsını iyi kullanmayıp, çabuk eskitmek, onları yırtmak, yıkarken suyu, sabunu çok harcamak, elektriği, doğal gazı boş yere yakmak, hep israftır. Malı kıymetinden aşağı fiyâtla satarak veya kirâya vererek ve kıymetinden yukarı fiyatla satın alarak veya kirâlıyarak aldanmak israf olur. Aldanarak alış verişe zarûrî ihtiyâc olursa veya yardım, sadaka gibi niyyet ile böyle yaparsa israf olmaz. Abdestte ve gusülde, suyu sünnet olandan fazla kullanmak israftır. Sa'd "radıyallahü anhüm" abdest alırken, Resûlullah "sallallahü aleyhi ve sellem" gördü. "Yâ Sa'd! Suyu niçin israf ediyorsun?" buyurdu. Abdest alırken de israf olur mu deyince, "Büyük nehirde de olsa, abdestte fazla su kullanmak israf olur" buyurdu. Doyduktan sonra fazla yemek de israftır. Yalnız, misâfir utanmasın diye, yemek sâhibinin fazla yemesi ve orucu râhat tutmak için sahûrda fazla yemek israf değildir.