"İstedikleri her şey onlar içindir"

Yahya bin Velid hazretleri anlatır: Bir gün Ebûd-Derdâ ile geziniyorduk. Kendisine: - Dostların hakkında neyi seversin? diye sordum. O da: - Ölmesini severim, dedi. Ben: - Şâyet ölmezse, o vakit neyi seversin, dedim. O: - Mal ve evlâdının azlığını severim. Zîra mal ve evlât fitnedir. Aynı zamanda dünya ile ünsiyete, dünyaya bağlanmaya sebeptir. Hâlbuki mutlak sûrette ölüm ânında bundan ayrılmak lâzımdır, dedi. Abdullah bin Amr da şunları bildirmiştir: "Ruhu bedeninden ayrılan mü'min, cezâ evinden tahliye edilen insan gibidir. İşte bu anlattığımız dünyaya kıymet vermeyip Allah'ı zikir ile ünsiyyet edenlerin hâlidir. Dünya ihtiyaçları onu alıkoyuyor ve kendisine eziyet ediyordu. Ölüm ise bütün bu sıkıntılardan kendisini kurtardı ve hiçbir engelsiz onu sevgilisi ile başbaşa bırakmış oldu. Bundan daha üstün zevk ve nîmet düşünülebilir mi? Zevklerin en üstünü, Allah uğrunda ölen şehidler içindir. Zîra onların savaşa çıkmaları, dünyadan tamamen ilgilerini kesip Allah'a ulaşmaları ve Allah uğrunda öldürülmeğe rızâ göstermeleri içindir. Onlar âhireti alabilimek için dünyayı sattılar. Satan kimsenin gözü, sattığında değil, aldığındadır. Âhirete baktığı vakit, onu aşk ve heves ile satın aldığını görür. Bunun ayrıldığı şeye hevesi az fakat satın aldığı şeye hevesi çoktur. Kalbin yalnız Allah sevgisi ile kalması her ne kadar bâzı hâllerde mümkün ise de o anda ölmeyebilir ve hemen durumu değişebilir. Fakat savaş, ölümün sebebi olduğu için, tam kalbi Allah'a yöneldiği ve mâsivayı terkedip herşeyden ilgiyi kestiği hâlde olur ki, işte bu hâlde ölüm, en büyük nîmet olur. Çünkü nîmet demek, insanoğlunun arzû ettiği şeye ulaşması demektir ki, bu hâl de mevcuttur. Bunun için Allahü teâlâ: "İstedikleri her şey onlar içindir" (Nahl: 57) buyurmuştur. Bu, Cennet zevklerini bir araya toplayan, en geniş bir ibâredir. Azabların en büyüğü de, insânı arzûladığı şeyden uzaklaştırmaktır. Kur'ân-ı kerîmde: "Kendileri ile arzû edegeldikleri şeylerin arasına bir set çekilmiştir" (Sebe: 54) buyurulmuştur. Bu da Cehennem ehlinin azâbının en şümullü bir ifadesidir. İşte o nîmeti, nefsini başkalarından o anda kesmiş olduğu için, ancak şehidler elde edebilirler.