İyilik yapmaya kâdir olan!

İmam-ı Gazali hazretleri buyuruyor ki: Bir kimseye, uzak bir ülkede de âbid, âdil, âlim, halka şefkat gösteren, lütûfkâr, mütevazı bir sultanın bulunduğu haberi gelse, aynı zamanda zâlim, mütekebbir, fâsık, haysiyetsiz, bir sultanın haberi de gelse, kalbinde bu ikisinin arasında bir fark görür; zira kalbinde birincisine karşı sevgi denilen bir meylin olduğunu hisseder. Zira kişi birincisinin hayrından ümitsiz, ikincisinin şerrinden de emindir. Çünkü onların memleketlerine gitme ümidi yoktur. İşte bu, sadece iyilik yapanın iyilik yapmasından dolayı sevilmesidir. Yoksa iyilik yapması bakımından değildir. Bu da, Allahü tealanın insana verdiği bir düşüncedir. Bu sebep de Allah'ı sevmeyi gerektirir. Allah'tan başkasının hiçbir suretle sevilmemesini gerektirir. Allah'tan başkası ancak bir sebeple Allah'a bağlı bulunduğundan dolayı sevilir; zira bütün insanlara iyilik yapan Allah'tır. Önce yaratmak suretiyle bütün insanlara ikramda bulunmuştur. İkinci olarak zarurî azalar ve sebeplerini tamamlamak suretiyle, üçüncü olarak ihtiyaçlarının sebeplerini yaratmak suretiyle nimetlendirme ve refaha kavuşturmakla onlara ikramda bulunmuştur. Dördüncüsü onları güzel meziyetler, zaruret ve ihtiyaç olmadığı halde zînet olan fazlalıklarla süslemek suretiyle ihsanda bulunmasıdır. Azalardan zarurînin misali; baş, kalp, böbreklerdir. Kendisine ihtiyaç olanın misali ise; göz, el, ayaklardır. Süsün misali ise kaşların kavisli, dudakların kırmızı, gözlerin badem renginde olmasıdır. İnsan bedeninin haricinde bulunan nimetlerden zarurî olanın misali, su ve gıdadır. İhtiyacın misali ilâçlar, et ve meyvelerdir. Meziyet ve fazlalıkların misali; ağaçların yeşilliği, çiçeklerin ve ışıkların şekillerinin güzelliği, meyvelerin ve yokluğuyla ne bir ihtiyacın ve ne de bir zaruretin bozulmadığı yemeklerin lezzetleridir. Bütün bu güzellikleri yaratan O'dur. İyilik yapanı, iyiliği ve iyilik sebeplerini yaratan O'dur. Bu nedenle O'ndan başkasını sevmek tam bir cehalettir. Kim Allah'ı tanırsa, bu sebeple Allah'tan başkasını gerçek manada sevemez. Tel: 0 212 - 454 38 21 www.mehmetoruc.com e-mail: mehmet.oruc@tg.com.tr