İslam büyükleri kendilerini hiç kimseden üstün görmezlerdi. Bir çocuğu gördükleri zaman, bunun günâhı yoktur, benim günâhım çoktur. Bu çocuk benden daha fazîletlidir. Bir yaşlı Müslüman gördükleri zaman, bu benden daha fazla ibâdet etmiştir, bundan dolayı benden daha fazîletlidir. Bir İslâm âlimi görünce, bu benden ziyâde âlimdir, öyle ise, benden daha fazîletlidir. Bir câhil görünce, bu bilmeden günâh işler. Fakat ben bilerek işlerim, öyle ise, bu benden efdaldir. Bir kâfir görse, olur ki o, dünyadan îmân ile gider. Benim îmânla gidip gitmeyeceğim ise belli değildir diye düşünürlerdi. Peygamber efendimiz, "O kimseye bakma ki, dinde senden aşağıdır, zîrâ kendini beğenip, helâk olursun. Dinde senden yukarısına bak ki, senden hayırlıdır. Malı çok olana bakma ki, Allahın kısmetine gazab edersin. Şu kimseye bak ki, yiyeceğini zahmet çekerek alın teri ile hâzırlar, o zaman da, Hak teâlânın sana verdiği ni'mete şükredersin" buyurdu. Her asırda gelen İslam büyükleri, daha önce gelenlerin, büyüklükleri, üstünlükleri, vera ve takvaları karşısında titrerler, onların sözlerine senet, delil olarak sarılırlardı. Bu din, edep dini, tevazu dinidir. Cahil cüretkâr olur, kendini âlim sanır. Âlim olan tevazu gösterir. Cehenneme gidecekleri hadis-i şerifle haber verilen 72 bid'at fırkasının reisleri de derin âlim idi. Fakat onlar, ilimlerine güvenerek, Kitâbdan, Sünnetten mana çıkarmaya kalkıştılar. Böylece, Eshab-ı kirama uymak şerefine kavuşamadılar. Onların doğru yollarından saptılar. Aklı olan, kendini ve Rabbini tanıyan, hiç kibredebilir mi? İnsan aşağılığını, acizliğini, Rabbine karşı her an izhar etmek mecburiyetindedir. Bunun için her an her yerde aczini göstermesi, tevazu üzere bulunması gerekir... Hazreti Ebu Bekir buyuruyor ki: Kibirden sakının, tevazu sahibi olun! Topraktan yaratılıp, yine toprağa dönecek olan bir varlığın kibirlenmesi, bugün var, yarın yok olan bir varlığın kendini beğenmesi ne kadar anlamsızdır. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki: "Kişi kibirlenince, iki melek, "Ya Rabbi bunu alçalt, tevazu ederse, bunu yükselt, diye dua ederler." (Melekler günahsız oldukları için duaları kabul olur) "Tevazu eden, helal kazanan, huyu güzel olan, herkese karşı yumuşak davranan ve kimseye kötülük etmeyen iyi bir insandır." Tel: 0 212 - 454 38 21 www.mehmetoruc.com e-mail: mehmet.oruc@tg.com.tr