Hasan-ı Basrî hazretleri buyurdu ki: "İnsanlar arasında kendisini zemmeden, kötüleyen kimse, hakîkatta kendisini övmüş olur. Bu ise riya alâmetlerindendir". Yusuf bin Esbat hazretleri buyurdu ki: "Nefsimi ne zaman derin ve ciddi bir muhasebeye çektimse, onu halis bir müraî olarak buldum". İbnü's-Semmak buyurdu ki: "İlmi ve ameliyle riyakârlık yapan bir kimse, içinde olanı insanlara haber vermiş olsaydı, elbette ona kızarlar ve kendisinin akılsızlığına hükmederlerdi". İbrahim bin Edhem hazretleri şöyle der: "Din kardeşine "Oruçlu musun?" diye sorma. Çünkü "Oruçluyum!" dese, nefsi bununla hoşlanacak, "Hayır!" dese üzülecek. Halbuki bunların ikisi de riya alâmetlerindendir. Aynı zamanda böyle bir soru ile onu mahçup etmek ve eksiğine muttali' olmak gibi mahzurlar da vardır". Büyük velîlerden Sehl bin Abdullah Tüsterî buyurdular ki: "Kırk gün ihlâslı olan, dünyâda zâhid olur, kerâmeti görülür." İyas bin Muaviye, İbrahim Temimî'nin kardeşi idi. Bunlar biribirini arkasından övmezdi. Bu hususta derlerdi ki: "Kişiyi övmek sevabını azaltır. Ben kardeşimi insanlar arasında övmek suretiyle sevabının noksanlaşmasını istemem." İmam-ı Rabbani hazretleri buyurdu ki: "Bütün müminler ibadet yaparken, Allahü teala emir ettiği ve beğendiği için yapmağa niyet etmelidir. Böylece ihlas ile yapılmış olur. Fakat bütün işlerin, iyiliklerin hep ihlas ile yapılması ve bu ihlasın kalbe hemen gelmesi lazımdır. Bazı kimselerde, ibadetlere başlarken yapılan niyet, ihlas, zahmet çekerek, kendini zorlıyarak hasıl oluyor ve kısa bir zaman devam ediyor. Sonra kalbe nefsin arzuları geliyor. Devamlı ihlas sahiplerine (Muhlas) denir. Zahmet çekerek elde edilen, devamsız ihlasın sahiplerine (Muhlis) denir. Muhlas olana, ibadet yapmak, tatlı ve kolay olur. Çünkü bunlarda, nefislerinin arzusu ve şeytanın vesvesesi kalmamıştır. Böyle ihlas, insanın kalbine ancak bir Velinin kalbinden gelir". İbadete başlarken nefis ve şeytan ile mücadele ederek, devamsız olan ihlas elde edilebilince, böyle ihlas ile yapılan ibadetler de, zamanla nefsi zaifletir, devamlı ihlas elde etmeğe sebep olur. Tel: 0 212 - 454 38 21 www.mehmetoruc.com e-mail: mehmet.oruc@tg.com.tr