Kötülükleri meydanda olanların gıybeti

Ebû Hüreyre hazretleri diyor ki, Resûlullah "sallallahü aleyhi ve sellem" ile oturuyorduk. İçimizden birisi kalkıp gitti. Yâ Resûlallah! Râhatsız olup gitti, denildi. "Arkadaşınızı gıybet ettiniz, etini yidiniz" buyurdu. Hz. Âişe diyor ki, Resûlullahın yanında, bir kadının uzun olduğunu söyledim, "Ağzında olanı çıkar!" buyurdu. Tükürdüm. Ağzımdan et parçası çıktı. Allahü teâlâ sıfatları, özellikleri, cisim şekilinde göstermeğe kâdirdir. Allahü teâlâ, Mûsâ aleyhisselâma vahy eyledi ki, "Gıybet edip tövbe eden kimse, Cennete en son gidecektir. Gıybet edip, tövbe etmeyen kimse, Cehenneme en önce girecektir." Hadîs-i şerifte, "Bir kimse için söylenen kusur, onda varsa, bu söz gıybet olur. Yoksa bühtân, yani iftirâ olur" buyuruldu. Gıybet, üç türlüdür: Birincisinde, ben gıybet etmedim, onda bulunan şeyi söyledim, der. Böyle söylemek, küfür olur. Çünkü, harama, helâl demiş olur. İkincisinde, gıybet olunana duyurmaktır. Büyük haram olur. Tövbe etmekle affedilmez. Onunla helâllaşmak da lâzım olur. Üçüncüsünde, gıybet olunanın bundan haberi olmaz. Tövbe ve istigfâr etmekle ve ona hayır duâ etmekle affolur. Dindeki kusurları söylemek, meselâ namaz kılmaz veya şarap içer veya hırsızlık eder veya söz taşıyıcıdır demek ve dünyadaki kusurlarını söylemek, meselâ sağırdır, şaşıdır demek, gıybet olur. Dindeki kusurları, onu kötülemek için söylenirse, gıybet olur. Onun ıslâhını düşünerek söylerse, gıybet olmaz. Acıyarak söylemek de gıybet olmaz denildi. Bu köyde, namaz kılmayan var veya dinsiz var, hırsız var demek, gıybet olmaz. Çünkü, belli bir şahs söylenmemiştir. Bir kimse, namaz kılar, oruç tutar, hem de insanlara eli ile zarar verir. Meselâ döver, mallarını gaspeder, hırsızlık eder. Yâhud dili ile zarar verir. Meselâ söver, iftirâ eder, gıybet eder, söz taşır. Bunun gibi, âşikâre yapılan fısk ve haramları ve bid'atları söylemek, gıybet olmaz. Bunları men etmesi için haber vermesi, günah olmaz. Babasının mâni olacağını bilenin, bunu söylemesi veya yazarak bildirmesi lâzımdır. Mâni olacağı bilinmiyorsa haber vermek câiz olmaz. Çünkü, düşmanlığa sebep olur.