Müctehide uymak şart

Müctehidlerin Kitab ve Sünnetten çıkardıkları ahkâma, yani İslâmiyete uygun işlere, ahkâm-ı islâmiyyeye uymak lâzımdır. Bu ahkâm, helâl, harâm, farz, vâcib, sünnet, müstehab, mekruh ve şübheli olan işler demektir. Bu ahkâmı öğrenmek de lâzımdır. Müslümanlar iki kısımdır: Ya (Müctehid)dir veya (Mukallid)dir. Müctehid olmıyan her Müslümana mukallid denir. Mukallidlerin, Kitabdan ve sünnetten, müctehidlerin çıkarmış olduğu hükümlere uymıyan hüküm çıkarmaları câiz değildir. Kendi çıkardığı hükümlere göre yapacağı işleri kabûl olmaz. Her mukallidin bir müctehide uyması, yani bir mezhebe girmesi lâzımdır. Bulunduğu mezhebin âlimlerinin çoğunun uyduğu hükümlerine uymalıdır. Ruhsattan, izin verilen işleri yapmaktan sakınmalı, azîmet ile amel etmelidir. Kendi mezhebine uymakla berâber, başka mezheblere de uymağa çalışmalıdır. Böylece müctehidlerin sözbirliğine uyulmuş olur. Meselâ, imâm-ı Şâfi'î "rahimehullah" abdest alırken, niyet etmek farz demiştir. Hanefîler de, abdest alırken niyyet etmelidir. Bunun gibi, uzuvları yıkarken sıra gözetmek ve birbiri ardına çabuk yıkamak lâzımdır. İmâm-ı Mâlik, abdest uzuvlarını oğmak farz demiştir. Elbette oğmalıdır. Her işi, dört mezhebe de uygun yapmağa çalışmalıdır. Her Müslümanın hilâftan kurtulmasının, yani dört mezhebe de uygun ibâdet etmesinin en iyi yol olduğu sözbirliği ile bildirilmiştir. İtikadı ve ameli doğrulttuktan, bu iki kanadı ele geçirdikten sonra, Allahü teâlâya yaklaştıran yani sevgisine kavuşturan yolda ilerlemek sırası gelir. Zulmânî ve nûrânî konakları aşmağa başlanabilir. Fakat şunu iyi bilmelidir ki, böyle konakları aşarak yükselebilmek ancak, yolu bilen, yolu gören, yol gösteren, kâmil (yetişmiş) ve mükemmil (yetiştirebilen) bir rehberin teveccühü ve tasarrufu yani idâre etmesi ile olabilir. Bunun bakışları, kalb hastalıklarına şifâ verir. Bunun için önce, bir rehber aranır. Böyle bir kimse bulamadığı zamanlarda vefat etmiş bir büyük rehber edinilir. Allahü teâlâ, lutf ve ihsân ederek, bunu tanıtırsa, bunu tanımağı en büyük nimet bilmelidir.