Nasihat vermekten korkarlardı

İslam büyükleri, ilim sahibi olmada, ibadet ve nasihatlarında bazı âfetlerden, zararlardan çok korkarlardı. Resulullah efendimizin, "Hak teâlâ 'mütevazı olun, büyüklenmeyin, zulmetmeyin' diye bana vahyetti" hadis-i şerifine aykırı davranıştan çok korkarlardı. Bunun için yaptıklarının kendilerinin kibirlenmesine, meşhur olmasına sebep olacağı; bundan dolayı yaptıkları hoşlarına gider, kendini beğenmeye övünmeye sebep olur korkusu ile kolay kolay nasihat etmezler ve fetva vermezlerdi. Abdurrahmân bin Ebî Leylâ buyurdu ki: "Ben, Resûlullâh'ın eshabından yüz yirmi kadar sahabî ile karşılaştım. Onlar, ancak muhatabının kabulünü ve kâfi görmesini arzu ederek hadîs nakleder; fetvasını da ancak bu şartlar dahilinde verirdi." Yezîd bin Ebî Habib buyurdu ki: "Eğer bir âlime kelâm söylemek, sükût etmekten ve dinlemekten daha sevimli geliyorsa, bu hal, onun hakkında dinî bir fitnedir." Bir gün, İmam Mâlik hazretlerinin yanında bulunanlardan biri, bir başkasından bahisle "Yâ İmam, o zatın ibadeti çoktur." demiş. İmam da şu karşılığı vermiş : "Evet ibadeti çoktur, fakat, bir ayda söylenecek sözü bir haftada söyler." İmam Şa'bî buyurdu ki: Biz, İbrâhim Temimî'nin mescidde insanlara hadîs nakletmesi için ne kadar çalıştıksa da, bir türlü kendisini ikna edemedik. O, mescide geldiği zaman kat'iyyen ne duvara, ne de mescidin direklerinden birine yaslanmazdı. İmam Zührî, ilminin çokluğuna rağmen fetva vermekten çekinirdi. O derdi ki: "Tam bir vukuf sahibi olmadığı halde fetva veren kimse, azaba maruz kalır. İşte bunun için sofî ve zahitlerin çoğu, fetva vermekten kaçınmıştır. Fudayl bin İyâd hazretleri buyurdu ki: "İnsanlara altın dağıtmak hadîs yaymaktan benim için daha kolaydır!" İhtiyaç fazlası nasihat, konuşma; ilmiyle, hitabetiyle kendini övmek demektir. Bu ise tehlikelidir: Hadsi-i şeriflerde buyuruldu ki: "Allahü teâlâ, cahiliyet övünmelerini sizden kaldırdı. Hepiniz Âdem aleyhisselamın evlatlarısınız. Âdem ise topraktan yaratıldı." "Allahü teâlâ, müslüman kardeşine tevazu göstereni yükseltir, ona karşı üstünlük taslayanı da alçaltır." Tel: 0 212 - 454 38 21 www.mehmetoruc.com e-mail: mehmet.oruc@tg.com.tr