"O gün, zor gündür..."

Bilinmelidir ki, şirkten, küfürden başka bütün günâhların cezâsı, çok ve şiddetli olsa da, sonsuz değildir. Kul hakkı ve bilhassa zulüm etmenin cezâsı ağırdır fakat sonsuz değildir. Mazlumlara zâlimlerin iyiliklerinden verilir. Bu iyilikler yetmezse mazlûmların günâhı bunlara verilip, zâlimler Cehenneme gönderilir. Sonra Cehennemde uzun süre kalsa da mü'min zâlim, yaptığı zulüm ve kötülüklerden temizlenince, îmanlı olduğu için Cennete girecektir. Çünkü îmânın karşılığı Cennette sonsuz kalmaktır. İmâm Beyhekî bunu böylece açıklamıştır. Ancak zulüm ve kötülükler, Allah korusun ba'zan îmânı da götürür. Bir kimsenin üzerinde, zulüm ve kötülükler vardır. Fakat samimi olarak tövbe edip zulümden de sakınmaktadır. Herkese iyilik yapmaktadır. Fakat, eskiden üzdüğü mazlûmları razı etmek mümkün olmamış, bu durumda Hak teâlânın Kıyâmet günü, hasımlarını râzı etmesi ümîd edilir. Nitekim Resûlullah "sallallahü aleyhi ve sellem" hadîs-i şerîfte buyurdular ki: "Ümmetimden iki kişi Allahü teâlânın huzûruna gelirler. Biri der ki: Yâ Rabbi bana yaptığı, zulümden dolayı hakkımı kardeşimden al. Hak teâlâ, kardeşinin hakkını ver buyurur. Diğeri, yâ Rabbi hiç hasenâtım, sevâbım kalmadı der. Hak teâlâ mazlûma, ne yapsın, hiç sevâbı kalmamış buyurur. Mazlûm, yâ Rabbi, günahlarımı yüklensin der." Bunu naklettikten sonra Resûlullahın gözlerinden yaş aktı. Buyurdular ki: "O gün, zor gündür. O gün herkes, günâhlarını verecek bir kimseye muhtâctır. Allahü teâlâ mazlûma buyurur ki: Başını kaldır, Cennete bak. Mazlum bakar. Yâ Rabbî, yüksekte, gümüşten ve inci ile süslü altından şehirler görüyorum. Bu şehir hangi Peygamberin veya sıddıkın veya şehîdin şehridir, der. Hak teâlâ, kıymetini verenindir buyurur. Mazlûm, buna kimin gücü yeter der. Hak teâlâ senin gücün yeter buyurur. Nasıl? Der. Hak teâlâ, kardeşine hakkını bağışlamakla, buyurur. Ya Rabbî, bağışladım der. Hak teâlâ, kardeşinin elini tut ve Cennete girin buyurur." Sonra Resûlullah buyurdular ki: "Allahü teâlâ Kıyâmet günü dilediği mü'minlerin arasını sulh ettirecektir. Bunun için Allahü tealânın azâbından sakınınız ve birbirinize iyilikte bulununuz!"