Öfkelenmenin sebepleri...

Bir işle meşgûl olana, düşünceli olana, üzüntülü olana, sıkıntıda olana bir şey söylemek, birşey sormak, onun öflekelenmesine sebep olabilir. Çocuğun ağlaması, bağırması, hayvanın bağırması da böyledir. Böyle öfkelenmek çok çirkindir. Cansızların hareketinden gadaba gelenler görülmüştür. Bu, daha kötüdür. Koyduğu yerden bir şeyin kayması, keseri vurunca kırılmaması, bundan dolayı kızarak söven, vuran, helâk eden, yakan kimseler görülmüştür. Kendi yaptığına kızan, bunun için kendine söven, kendine vuran da yok değildir. İbâdette kusur ettiği için, kendine kızmak iyidir. Dîninde gayret olur, sevap olur. Resûlullaha ve hattâ Allahü teâlâya karşı öfkelenmek, hepsinden kötüdür. Küfre sebep olur. "Öfke, imanı bozar" hadîs-i şerîfi, Allahü teâlâya, Resûlullaha karşı öfkenin küfür olduğunu göstermektedir. Haram işliyeni görünce gadaba gelmek, iyidir. Din gayretinden ileri gelir. Fakat, kızınca aklın ve İslâmiyetin dışına taşmamak lâzımdır. Hadîs-i şerifte, "Allahü teâlâ, her zaman yumuşak söylemeği sever" buyuruldu. Öfkelenmenin mukâbili, karşılığı hilmdir. Hilm, öfkeyi yenmekden daha efdaldir. Hilm, öfkelenmemek, gadaba gelmemek demektir. Aklın çokluğuna alâmettir. Hadîs-i şerifte, "Öfkeye sebep olan şey karşısında hilm göstereni, Allahü teâlâ sever" ve "Allahü teâlâ, hayâ ve hilm ve iffet sâhiblerini sever. Fuhş söyliyenleri ve sarkıntılık yaparak dilenenleri sevmez" buyuruldu. İffet, başkasının malına göz dikmemektir. Resûlullah, "Yâ Rabbî! Bana ilim ve hilim ve takvâ ve âfiyet ihsân eyle!" duâsını çok söylerdi. İlim, iman, fıkh ve ahlâk ilimleridir. Âfiyet, dînin ve i'tikâdın bid'atlerden, amelin ve ibâdetin âfetlerden, nefsin şehvetlerden, kalbin hevâ ve vesveseden ve bedenin hastalıklardan selâmet bulması, kurtulması demekdir. Resûlullahdan "sallallahü teâlâ aleyhi ve sellem" duâların efdali hangisidir diye sorulduğunda, "Allahü teâlâdan âfiyet isteyiniz. İmandan sonra, âfiyetten daha büyük nimet yoktur" buyurdu. Âfiyete kavuşmak için, çok istigfâr etmelidir. Hadîs-i şeriflerde, "İslâmiyete uyan ve yumuşak olan kimseyi, Cehennem ateşi yakmaz" "Yumuşak olmak, bereket getirir. İşinde taşkınlık ve gevşekilik yapmak, gaflete sebep olur" "Yumuşak huylu olmıyan kimseden hayır gelmez!" "Yumuşak huyluluk, insanın süsü olur, kusurlarını giderir" buyuruldu.