Öfke; tefrit, ifrat, itidal olmak üzere üç gruba ayrılır, üç derecede bulunur: Tefrit, öfkenin insanın dinini, namusunu, canını koruyamayacak şekilde zayıf olmasıdır. Bu ise dinen kötüdür ve böyle bir kimse hakkında gayreti yoktur denilmiştir. Bu sırra binaen İmamı Şâfiî, hiç kızmayan kimseyi eşeğe benzetmiştir. Bu bakımdan kim tamamen öfke ve gayret kuvvetini kaybederse o gerçekten eksik bir kimsedir. Allahü teâlâ, Resulullahın eshabını, şiddet ve gayretle nitelendirerek şöyle buyurmuştur: "Muhammed "aleyhisselam" Allah'ın Resûlüdür. Onunla beraber olan mü'minler, kâfirlere karşı şiddetli ve katıdırlar. Birbirlerine merhametli ve şefkatlidirler..." (Feth/29), "Ey peygamber! Kâfirlerle ve münafıklarla cihat et, onlara sert davran." (Tahrim/9) Cenab-ı Hak, öfkenin tamamen yok edilmesini değil, yerinde zamanında kullanılmasını istiyor. Kimlere karşı merhametli kimlere karşı şiddetli olunacağını da bildiriyor. Bazıları şehvet ve öfkeyi yok etmek için açlık çekerek riyazet yapıyorlar. Bu uygun değildir. Çünkü İslamiyet, şehvetin ve öfkenin yok edilmesini değil, her ikisine hakim olup, dine uygun kullanılmalarını emretmektedir. Süvarinin atını ve avcının köpeğini yok etmeleri değil, bunları terbiye ederek, kendilerinden faydalanmaları gerektiği gibidir. Yani şehvet ve öfke, avcının köpeği ve süvarinin atı gibidir. Bu ikisi olmadıkça, ahiret nimetleri avlanamaz. Fakat bunlardan faydalanabilmek için, terbiye ederek, dine uygun kullanılmaları gerekir. Terbiye edilmezler, azgın olup, dinin sınırlarını aşarlarsa, insanı felakete sürüklerler. İfrata gelince, bu öfkenin akıl ve din kontrolünden çıkması demektir. Öyle ki kişinin basireti, düşüncesi ve mefkûresi kalmaz. İradesi tamamen elinden çıkar. Otomatik olarak hareket eden robot durumuna düşer. Bu sıfatın galebe çalmasının sebebi, birtakım tabii ve âdet edinilmiş şeylerdir. Çok insan vardır ki fıtraten çabuk öfkelenmeye hazırdır. Kalp mizacının harareti de buna yardımcı olur. Çünkü öfke ateştendir. Bunların işi zordur. Ama, öfkelerini frenledikleri takdirde mükafatları da çoktur. > Tel: 0 212 - 454 38 21 www.mehmetoruc.com e-mail: mehmet.oruc@tg.com.tr