İnsanı son nefeste kurtaracak olan güzel ahlâktır. Âhirette Cehennem ateşinden kurtaracak olan da yine güzel ahlâktır. Ucb, riya gibi küfre en yakın kötü huylardan uzak olanın son nefeste kurtulması kolay olur. Hadis-i şerifte, "Riya küçük şirktir.", "Şirkten sakınınız! Şirk, karıncanın ayak sesinden daha gizlidir" buyuruldu. Bunun için kibrin büyük günâh olduğunu, insanın, nefsini ne kadar aşağılarsa, Allahü teâlâ indinde kıymetinin o kadar yükseleceğini, kendine kıymet verenin, Allah katında kıymetinin olmayacağını bilmeliyiz. İnsanın ilmi arttıkça, Allahtan korkması, iyi huylu olması da artar. Böyle bir kimse günâh işlemeye cesaret edemez. Bu kimse, kendisinden her bakımdan aşağı olanlara, fâsıklara ve fâcirlere karşı da kibirli olmaz. Çünkü, câhili görünce, "Bu, bilmediği için günâh işliyor. Ben ise bilerek günâh işliyorum" der. Âlimi görünce, "Bu benden daha çok biliyor ve ilminin hakkını veriyor. İhlâs ile amel ediyor. Ben böyle değilim" der. Kendinden daha yaşlı bir kimseyi görünce, "Bu benden daha çok ibâdet etmiştir" der. Gençleri görünce, "Bunların günâhı az, benim günâhlarım çok" der. Kendi yaşındakileri görünce, "Ben kendi günâhlarımı biliyorum, onun ne yaptığını bilmiyorum" der. Bir bid'at sahibini veya gayrimüslimi görünce, "İnsanın hâli son nefeste belli olur. Acaba benim hâlim ne olacak?" der, bunlara karşı da kibirlenmez. Fakat bunların hâllerini de tasvip etmez. İnsanın her zaman kendi günâhlarını unutmaması ve son nefesinin nasıl olacağını düşünmesi lâzımdır. Âhirette kimin kimden üstün olacağı, dünyada kesin olarak bilinemez. Nice din adamı, kâfir olarak can vermiştir. Nice kâfirlere de îmân ile can vermek nasip olmuştur. O halde, hiç kimseye Cehennemlik dememelidir. Bu hali ile Cehennemlik demelidir. Fâsık ve bid'at sahiplerine buğzederken, kızarken de kibirden sakınmalıdır. Bu da kızmayı kendisi için değil, bunu emreden Allahü teâlâ için yapmakla ve kızarken kendisini selâmette, karşısındakini helâkta görmemekle olur. > Tel: 0 212 - 454 38 21 www.mehmetoruc.com e-mail: mehmet.oruc@tg.com.tr